Rotterdam Mahkemesi'nde Salduz İçtihadı
Salduz içtihadı, Hollanda ceza sürecinin kritik bir unsurunu oluşturur ve Rotterdamlılara, Rotterdam polisi tarafından yapılan ilk sorguda avukat yardımı alma hakkını güvence altına alır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) bir kararına dayanan bu kural, hukuki destek olmaksızın alınan ifadelerin genellikle Rotterdam Mahkemesi'nde delil olarak kullanılamamasını sağlar. Bu, baskı veya yanlış anlamalara karşı koruma sağlar ve Rotterdam sakinleri için adil bir süreci teşvik eder.
Rotterdam'da Salduz ne anlama geliyor?
Salduz içtihadı, AİHM'nin Salduz/Türkiye kararından (27 Kasım 2008) kaynaklanır. Mahkeme, AİHS Madde 6'nın – adil yargılanma hakkı – şüphelilerin ilk polis sorgusunda avukata erişim gerektirdiğini belirtmiştir. Bu hak olmaksızın alınan ifade geçersizdir, istisnai durumlar hariç.
Bu Avrupa standardı, Hollanda hukukunu kökten değiştirdi. Eskiden Rotterdamlılar sıklıkla avukatsız sorgulanıyordu, ancak Yüksek Mahkeme'nin Ebru (2014) ve Anker (2019) kararları, avukat yardımı olmaksızın polis sorgularını geçersiz kılarak Rotterdam Mahkemesi davalarında da bu kuralı getirdi.
Rotterdam davaları için yasal dayanak
Salduz içtihadı şu düzenlemelerde yer alır:
- AİHS Madde 6: Adil yargılama ve avukat yardımı hakkı sağlar.
- Sv Madde 38: Sorgu öncesi ve sırasında avukatla görüşme hakkı.
- Sv Madde 93a (1 Mayıs 2022'den beri): Rotterdam polisinde avukat devreye sokma prosedürü.
- 2012/13/AB Yönergesi: Bilgi hakkı, Hollanda kurallarına entegre edilmiştir.
Rotterdam'daki reşit olmayanlar için doğrudan yardım zorunludur, istisnasız (G.D./Hollanda, AİHM 2020).
Rotterdam polisinde Salduz nasıl işler?
Rotterdam'da gözaltına alındıktan sonra polis nöbetçi avukatı devreye sokar. Sorgudan önce 30 dakika görüşme süresi verilir. Sorgu ancak sonrasında başlar, hayat tehlikesi veya kaçma riski gibi acil nedenler hariç (Yüksek Mahkeme tarafından sıkıca sınırlanmıştır).
Rotterdam'dan pratik örnekler
- Rotterdam limanı uyuşturucu davası: Limanda uyuşturucuyla yakalanan Bay Jansen, avukatsız itiraf eder. Rotterdam Mahkemesi, Salduz ihlali nedeniyle ifadeyi delil dışı bırakır; başka delil olmayınca dava düşer.
- Delfshaven'de şiddet olayı: Bıçaklama olayında polis kaçma riski nedeniyle acil sorgu ister. Avukat zamanında gelir; ifade kabul edilir.
- Rotterdam-Güney'de genç: 16 yaşındaki avukatsız sorgulanır: Tamamen geçersiz, ne olursa olsun.
Salduz altındaki haklarınız ve yükümlülükleriniz
Rotterdamlıların hakları:
- Avukatla doğrudan görüşme (telefon veya yüz yüze).
- Yardım gelene kadar sorguyu reddetme.
- Hukuka aykırı delile itiraz (Sv md. 359/3).
Polis ve savcılığın yükümlülükleri:
- Avukat hakkından bilgilendirme (istisna yazılı).
- Sorgunun video kaydı (Sv md. 63a).
- İhlal, Rotterdam Mahkemesi'nde delil dışlanmasına yol açar.
Salduz öncesi ve sonrası karşılaştırması
| Durum | Salduz Öncesi | Salduz Sonrası |
|---|---|---|
| Avukat yardımı | Sadece sonradan veya talep üzerine | İlk sorgu için zorunlu |
| İhlal | Sıklıkla delil kabulü | Genellikle dışlanır |
| İstisnalar | Geniş uygulanır | Çok sıkı sınırlı |
| Video | Standart değil | Ağır suçlarda zorunlu |
Salduz ihlal edilirse ne olur?
Rotterdam Mahkemesi hakimi, ihlalin savunmayı ciddi şekilde zarar verip vermediğini değerlendirir. Yaklaşık %70 davada dışlama kararı verilir (Hakimler Kurulu, 2023). Beraat veya ceza indirimi talep edin; sorunlar için Rotterdam Hukuk Danışma Bürosu'ndan danışmanlık alın.
Rotterdamlılar için sık sorulan sorular
Rotterdam polisinde her zaman avukat mı talep etmeliyim?
Evet, ilk sorguda. Şöyle deyin: 'Avukatım gelene kadar susuyorum.' Daha fazla bilgi için polis sorgusu makalemizde.
Polise göre 'acil durum' olursa ne?
İstisnalar nadir ve Rotterdam Mahkemesi tarafından sıkı denetlenir. Her zaman avukat veya Rotterdam Hukuk Danışma Bürosu'na başvurun.
Rotterdam trafik kontrolünde Salduz geçerli mi?
Hayır, sadece cezaî gözaltılarda; basit durdurmalarda değil.
Salduz avukatı maliyeti?
İlk yardım nöbetçi hukuki yardım aracılığıyla ücretsizdir.
Rotterdamlılara ipuçları
- Haklarınızı bilin: Hemen avukat talep edin ve susun.
- Yakınları arayın: Onlara tercih ettiğiniz avukatı devreye sokmalarını söyleyin.
- Sorgu tutanağı: Kopyasını talep edin.
- Uzman yardım: Sorunlarda Rotterdam Hukuk Danışma Bürosu ile iletişime geçin.