Rotterdam'da Hukuka Uygun İdare İşlemleri
Hukuka uygun idare işlemleri, Rotterdam Belediyesi gibi kamu kurumlarının kararlarını ve faaliyetlerini mevzuata uygun şekilde yürütmesi anlamına gelir. İdare hukukunun bu temel kavramı, Rotterdamlılara güven aşılar. Kamu, yetki, özen ve orantılılık kurallarına uymak zorundadır. Bu yazıda konuyu, özellikle zarar tazmini bağlamında ve Rotterdam örnekleriyle inceliyoruz.
Rotterdam için hukuka uygun idare işlemleri ne anlama gelir?
Hollanda idare hukukunda hukuka uygun idare işlemleri, Rotterdam Belediyesi gibi organların yasalar ve prosedürlere uygun tüm eylemlerini kapsar. Kamu, yalnızca yasal yetkiyle ve doğru adımlarla hareket edebilir. Bu, çevre izinleri gibi kararlar için geçerli olduğu gibi, A20 yolundaki yol çalışmaları veya Kralingen'deki yeşil alan bakımı gibi pratik müdahaleler için de geçerlidir.
Bu ilke keyfiliği önler ve vatandaşları kamu gücüne karşı korur. Hukuka aykırı eylemlerde Rotterdam İdare Mahkemesi'nde itiraz veya dava açabilirsiniz. Hukuka uygun eylemlerden kaynaklanan zararlarda bile zarar tazmini talep edebilirsiniz; zarar tazmini hakkındaki yazımıza bakın.
Yasal Dayanak
Hukuka uygun idare işlemlerinin temeli Algemene wet bestuursrecht (Awb)'dir. İlgili hükümler şunlardır:
- AWB Madde 3:1: Görevlerin amaçlar ve ilkeler doğrultusunda yürütülmesi.
- AWB Madde 3:2: Özen – Rotterdamlıların da dahil olduğu tüm çıkarların iyi tartılması.
- AWB Madde 3:4: Orantılılık – dezavantajların yararlara orantısız olmaması.
- AWB Madde 3:46: Kararların iyi gerekçelendirilmesi.
- AWB Madde 4:125: Kararlara itiraz prosedürü.
Ayrıca Anayasa (md. 3 ve 5), AİHS (md. 6 ve 8) ve Danıştay kararları da dikkate alınır. Rotterdam'da hukuka uygun idari eylemlerden kaynaklanan zarar tazmini için 2023'ten itibaren güncellenen "Hukuka Uygun Kamu Eylemlerinden Doğan Zararların Değerlendirilmesi İçin Ortak Ölçüt (GBB)" geçerlidir.
Rotterdam'da Hukuka Uygun Eylemlerin Şartları
Hukuka uygunluk, biçimsel ve maddi normlara uyumu gerektirir:
- Yetki: Yasal dayanak mevcut (AWB md. 3:40).
- Yetkili Organ: Doğru kurum, örneğin Rotterdam Belediyesi karar verir (AWB md. 3:41).
- Prosedürler: Katılım, süreler ve duyuru (AWB 3. bölüm).
- Maddi Kontroller: Özen, orantılılık ve gerekçe.
- Yetki İhlali Yok: Yetkinin yanlış amaçla kullanılması.
Hukuka Uygun vs. Hukuka Aykırı Karşılaştırması
| Kriter | Hukuka Uygun | Hukuka Aykırı |
|---|---|---|
| Yetki | Sağlam yasal dayanak | Yok veya hatalı |
| Özen | Rotterdam sakinlerinin çıkarları dikkate alınmış | Eksik inceleme |
| Sonuç | Zarar tazmini mümkün | Hukuka aykırı fiil sorumluluğu (BW md. 6:162) |
Rotterdam Örnekleri
Rotterdam Belediyesi, liman tesislerinin genişletilmesi için çevre izni verir. IJsselmonde gibi semtlerde katılım sağlanmış, çevre kontrolleri yapılmış ve gerekçe doğruysa hukuka uygundur. Trafik yoğunluğu ve değer kaybı gibi rahatsızlıklar yaşanıyorsa GBB yoluyla zarar tazmini talep edin.
Veya Rijkswaterstaat Rotterdam-West'te viyadük inşa eder. Titreşimler evlere zarar verir. Prosedürler doğruysa hukuka uygun: Mal sahipleri ekspertizlere dayalı tazminat ister.
Ters örnek: Park'ta izahatsız ağaç kesimi hukuka aykırıdır ve Rotterdam İdare Mahkemesi'nde iptal edilebilir.
Rotterdam'da Haklar ve Yükümlülükler
Rotterdamlı olarak haklarınız:
- İnceleme ve gerekçe hakkı (AWB md. 15).
- Rotterdam Belediyesi'ne itiraz, Rotterdam İdare Mahkemesi'ne dava (AWB 6. ve 8. bölümler).
- Hukuka uygun eylemlerden zarar için tazminat.
- Gerekirse yargısal zarar ödeneği.
Kamu Yükümlülükleri:
- Liman kenti Rotterdam gözetilerek şeffaf ve özenli davranma.
- Zararı en aza indirme veya tazmin etme.
- Sürelerde karar verme (AWB md. 4:13).
Ayrıca bakınız: İdare Hukuku, İtiraz ve Dava.
Sıkça Sorulan Sorular
Rotterdam Belediyesi'nin hukuka uygun eylemlerinden kaynaklanan zarar durumunda ne yapılır?
Belediyeye GBB ve ekspertiz gibi delillerle zarar tazmini başvurusu yapın. Rotterdam Juridisch Loket'ten ücretsiz destek alın.
Dava edilmediği için bir karar hukuka uygun mudur?
Hayır, kesinleşebilir ama tazminat taleplerinde gerçekler esas alınır.
Rotterdam'da hukuka uygun eylem kamu katmanlarına göre değişir mi?
Hayır, AWB belediye, il ve merkezi yönetim için uniformdur; liman kuralları gibi yerel nüanslarla.