İş göremezlik durumunun sürekliliği için tıbbi-hukuki prognoz değerlendirmesi
Bir **iş göremezlik ödeneği** (IVA veya WGA) durumunda, iş göremezliğinizin **sürekliliği** değerlendirilmelidir. Bu, **tıbbi-hukuki prognoz** aracılığıyla yapılır; burada UWV ve mahkeme gelecekteki iyileşme şanslarınıza bakar. **IVA** (tam iş göremezlik) veya **WGA** (kısmi iş göremezlik) için uygun olup olmadığınız bu prognoza bağlıdır. Bu makale, bu değerlendirmenin nasıl çalıştığını, kullanılan kriterleri ve ödeneğiniz için ne anlama geldiğini açıklar.
Tıbbi-hukuki prognoz değerlendirmesi nedir?
**Tıbbi-hukuki prognoz değerlendirmesi**, tıbbi verilere ve hukuki kriterlere dayalı gelecekteki iş kapasitenizin analizidir. Bu değerlendirme, iş göremezliğinizin **sürekli** (yani geçici olmayan) olup olmadığını ve **IVA** veya **WGA** için uygun olup olmadığınızı belirler.
**UWV** (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) ve **mahkeme**, bunu belirlemek için bu prognozu kullanır:
- İş göremezliğinizin **en az 15 yıl** süreceği (IVA kriterleri).
- **15 yıl içinde** tekrar çalışabileceğiniz, ancak şu anda kısmi iş göremez olduğunuz (WGA).
Yasal dayanak: IVA vs. WGA
İş göremezlik değerlendirmesi **Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)** ile düzenlenmiştir. En önemli maddeler şunlardır:
- WIA Madde 24: **Tam iş göremezlik (IVA)** tanımı.
- WIA Madde 25: **Kısmi iş göremezlik (WGA)** tanımı.
- WIA Madde 26: Prognoz değerlendirmesi ve iş göremezliğin **sürekliliği**.
- Ücret karşılığında çalışmaya **yetenekli değildir**.
- İş göremezlik **sürekli**dir (yani geçici değildir).
- İş göremezlik **en az 15 yıl** sürecektir.
Prognoz nasıl değerlendirilir?
UWV, prognozu değerlendirmek için **yapılandırılmış bir yaklaşım** kullanır. Bu, farklı adımlarda gerçekleşir:
1. Tıbbi inceleme ve raporlama
Prognoz değerlendirilmeden önce bir **tıbbi inceleme** yapılır. Bu şunları içerebilir:
- UWV hekimi veya UWV tarafından belirtilen bir uzmanla **doktor muayenesi**.
- **Fiziksel ve psikolojik değerlendirme** (örneğin kronik ağrı, depresyon veya kronik hastalık durumunda).
- **Fonksiyonel test** (örneğin yürüme testi veya güç testi).
2. Hukuki kriterler: IVA vs. WGA
UWV, iş göremezliğinizin **sürekli** olup olmadığını belirlemek için farklı kriterlere bakar. Bu kriterler şunlardır:
| Kriter | IVA (tam iş göremezlik) | WGA (kısmi iş göremezlik) |
|---|---|---|
| Süreklilik | İş göremezlik **en az 15 yıl** sürer | İş göremezlik **sürekli**dir, ancak 15 yıl içinde iyileşme mümkündür |
| İyileşme Şansları | Gerçekçi iyileşme şansı yok | 15 yıl içinde kısmi iyileşme şansı |
| Yaş | Genellikle 50 yaş üstü (ancak her zaman değil) | Her yaşta olabilir, iyileşme şanslarına bağlı |
| Tıbbi Prognoz | İyileşme olmayan kronik durum | İlerleyici iyileşme mümkün, ancak tam iyileşme değil |
Önemli: UWV, iş göremezliğinizin sürekli olduğunu **kanıtlamalıdır**. Değerlendirmeye itiraz ederseniz **itirazda** bulunabilir veya **dava açabilirsiniz**.
3. Uygulamada prognoz: örnekler
Değerlendirmeyi daha iyi anlamak için iki pratik örneğe bakalım.
Örnek 1: IVA (tam iş göremezlik)
Durum: Hans (55 yaşında) yıllardır ciddi sırt ağrılarından muzdarip. Birkaç ameliyattan sonra, uyarlamalarla bile **kalıcı olarak** çalışamayacağı ortaya çıkıyor. UWV hekimi, şikayetlerinin **iyileşmeyeceği** ve **hiçbir iş** yapamayacağı, uyarlanmış pozisyonlarda bile, sonucuna varıyor.
Sonuç: Hans, iş göremezliği **sürekli** olduğu ve **iyileşme şansı olmadığı** için **IVA** alır.