De Wet open overheid (Woo) voor Rotterdammers
De Wet open overheid (Woo) biedt inwoners van Rotterdam, journalisten en bedrijven toegang tot overheidsinformatie. Deze wet, die de oude Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft vervangen, zorgt voor meer openheid bij lokale en nationale instanties, zoals de Gemeente Rotterdam. Ze regelt zowel proactieve als reactieve vrijgave van documenten, ideaal voor Rotterdammers die bijvoorbeeld informatie willen over havenprojecten of stedelijke vergunningen.
Wat houdt de Wet open overheid in voor Rotterdam?
De Woo, kortweg Woo genoemd, verplicht overheidsorganen om informatie met het publiek te delen. Anders dan de Wob, die vooral reageerde op verzoeken, stimuleert de Woo dat instanties zoals de Gemeente Rotterdam relevante data standaard online zetten, bijvoorbeeld op hun website. Dit versterkt de transparantie en helpt Rotterdammers beter te controleren hoe besluiten over de stad worden genomen, van woningbouw tot milieuplannen in de haven.
De wet applies op alle bestuursorganen, inclusief ministeries, provincies, de Gemeente Rotterdam en waterschappen. Het dekt diverse informatie, zoals beleidsnotities, contracten en milieudata. Zo empoweren Rotterdammers zichzelf met inzichten in lokale beslissingen, wat bijdraagt aan een actiever burgerschap in deze bruisende stad.
Wettelijke basis van de Wet open overheid
De Woo trad in werking op 1 mei 2022 en is vastgelegd in de Wet van 18 december 2018 (Bulletin van akten en besluiten 2019, 1). Sleutelfragmenten omvatten:
- Artikel 3 Woo: Overheden moeten informatie actief openbaren als dit het algemeen belang dient, bijvoorbeeld via de site van de Gemeente Rotterdam.
- Artikel 4 Woo: Handelt verzoeken om informatie af.
- Artikel 5.1 tot 5.4 Woo: Specificeren weigeringsredenen, zoals privacy (artikel 5.1, lid 1, onder a) of nationale belangen (artikel 5.1, lid 1, onder b).
- Artikel 6 Woo: Bepaalt beslistermijnen (doorgaans 4 weken).
De wet past binnen het bestuursrecht en linkt aan de Grondwet (artikel 110), die openbaarheid vooropstelt. Ze voldoet aan EU-regels, zoals Richtlijn 2003/4/EG voor milieuinformatie, relevant voor Rotterdamse haven- en klimaatinitiatieven.
Verschillen met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
De Woo evolueert van de Wob met significante updates. Een overzicht in tabel:
| Aspect | Wet openbaarheid van bestuur (Wob) | Wet open overheid (Woo) |
|---|---|---|
| Focus | Hoofdzakelijk op verzoek | Actief en reactief delen van info |
| Weigeringsgronden | Uitgebreid en flexibel | Stricter, met belangenweging |
| Termijnen | Vaak rekbaar | Standaard 4 weken |
| Reikwijdte | Alleen documenten | Inclusief data en analyses |
Deze aanpassingen maken de Woo gebruiksvriendelijker voor Rotterdammers, maar eisen digitale vooruitgang van lokale overheden zoals de Gemeente Rotterdam.
Rechten en plichten onder de Wet open overheid in Rotterdam
Als Rotterdammer heb je onder de Woo rechten om informatie op te vragen bij bestuursorganen, inclusief de Gemeente Rotterdam, over documenten of data in hun bezit. De instantie weegt het algemeen belang af, en weigert alleen bij dringende redenen zoals privacy of bedrijfsgeheimen.
Je plichten zijn minimaal: geen belang aantonen nodig, en verzoeken zijn kosteloos behalve voor kopieën. Overheden moeten snel beslissen, weigeringen motiveren en registers bijhouden. Voor advies kun je terecht bij het Juridisch Loket Rotterdam.
- Verzoek indienen: Per brief of via het online portaal van de Gemeente Rotterdam.
- Beslissing afwachten: Binnen 4 weken, eventueel verlengd.
- Bezwaar: Bij weigering binnen 6 weken, te behandelen door de Rechtbank Rotterdam.
Praktische voorbeelden van de Wet open overheid in Rotterdam
Stel, je bent bezorgd over uitbreiding van de Maasvlakte. Via de Woo kun je milieu-effectrapportages (MER) vinden op de site van de Gemeente Rotterdam, of een verzoek indienen als ze ontbreken. De gemeente reageert binnen 4 weken, tenzij gevoelige havengeheimen in het geding zijn – zeldzaam bij stedelijke plannen.
Een journalist die e-mails zoekt over Rotterdamse coronamaatregelen? De Woo dwingt een evenwichtige afweging af. In 2023 oordeelde de Raad van State in een vergelijkbare zaak dat notulen over vaccinatiebeleid moesten worden vrijgegeven.
Of een lokale ondernemer die aanbestedingscontracten opvraagt voor havenprojecten, om oneerlijke praktijken te checken.
Veelgestelde vragen over de Wet open overheid
Hier enkele veelvoorkomende vragen. Voor meer info, bekijk ons artikel over Welke documenten kun je opvragen bij de overheid?. Neem bij twijfel contact op met het Juridisch Loket Rotterdam.
Kun je onder de Woo informatie opvragen bij elke overheidsinstantie?
Ja, de Woo geldt voor alle bestuursorganen, zoals ministeries, provincies en de Gemeente Rotterdam. Uitzonderingen zijn beperkt, zoals inlichtingen- en veiligheidsdiensten, maar voor lokale zaken zoals vergunningen in Rotterdam is het breed toepasbaar.