Rechtmatig Overheidshandelen in Rotterdam
Rechtmatig overheidshandelen houdt in dat de overheid, zoals de Gemeente Rotterdam, haar beslissingen en werkzaamheden neemt conform de wetgeving. Dit kernbegrip uit het bestuursrecht zorgt voor vertrouwen bij Rotterdammers. De overheid moet voldoen aan regels rond bevoegdheid, zorgvuldigheid en evenredigheid. In dit artikel belichten we dit thema, vooral in verband met nadeelcompensatie, met voorbeelden uit Rotterdam.
Wat houdt rechtmatig overheidshandelen in voor Rotterdam?
Binnen het Nederlandse bestuursrecht omvat rechtmatig overheidshandelen alle acties van organen als de Gemeente Rotterdam die aansluiten bij wetten en procedures. De overheid mag enkel optreden bij wettelijke bevoegdheid en met juiste stappen. Dit geldt voor besluiten zoals vergunningen, maar ook voor praktische ingrepen, zoals wegwerkzaamheden aan de A20 of groenbeheer in Kralingen.
Dit principe voorkomt willekeur en beschermt inwoners tegen overmacht. Bij onrechtmatige acties kunt u bezwaar maken of in beroep bij de Rechtbank Rotterdam. Zelfs bij rechtmatig handelen met schade kunt u nadeelcompensatie aanvragen, zie ons artikel over nadeelcompensatie.
Wettelijke grondslag
De basis voor rechtmatig overheidshandelen ligt in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Relevante bepalingen zijn:
- Artikel 3:1 Awb: Uitvoering van taken met oog op doelen en principes.
- Artikel 3:2 Awb: Zorgvuldigheid – alle belangen, zoals die van Rotterdammers, goed afwegen.
- Artikel 3:4 Awb: Evenredigheid – nadelen niet disproportioneel hoger dan baten.
- Artikel 3:46 Awb: Goede motivering van besluiten.
- Artikel 4:125 Awb: Procedure voor bezwaar tegen besluiten.
Ook de Grondwet (art. 3 en 5), EVRM (art. 6 en 8) en uitspraken van de Raad van State tellen mee. Voor nadeelcompensatie door rechtmatig handelen in Rotterdam geldt de bijgewerkte 'Gemeenschappelijke beoordelingsmaatstaf voor schade door rechtmatige overheidshandelingen' (GBB) sinds 2023.
Voorwaarden voor rechtmatig handelen in Rotterdam
Rechtmatigheid vereist naleving van formele en inhoudelijke normen:
- Bevoegdheid: Wettelijke basis aanwezig (art. 3:40 Awb).
- Competentie: Juist orgaan, zoals Gemeente Rotterdam, beslist (art. 3:41 Awb).
- Procedures: Inspraak, termijnen en bekendmaking (hoofdstuk 3 Awb).
- Inhoudelijke checks: Zorgvuldigheid, evenredigheid en motivering.
- Geen machtsmisbruik: Bevoegdheid niet voor verkeerde doelen gebruikt.
Vergelijking rechtmatig vs. onrechtmatig
| Criterium | Rechtmatig | Onrechtmatig |
|---|---|---|
| Bevoegdheid | Solide wettelijke grond | Ontbrekend of foutief |
| Zorgvuldigheid | Belangen Rotterdamse inwoners meegewogen | Onvolledig onderzoek |
| Gevolg | Nadeelcompensatie mogelijk | Aansprakelijkheid via onrechtmatige daad (BW art. 6:162) |
Rotterdamse voorbeelden
De Gemeente Rotterdam keurt een omgevingsvergunning goed voor uitbreiding van de havenfaciliteiten. Rechtmatig als inspraak in wijken als IJsselmonde is gehouden, milieuchecks zijn gedaan en motivering klopt. Bewoners lijden hinder door verkeersdrukte en waardeverlies? Claim nadeelcompensatie via GBB.
Of Rijkswaterstaat bouwt een viaduct in Rotterdam-West. Trillingen beschadigen huizen. Rechtmatig bij correcte procedures: eigenaren eisen compensatie op basis van taxaties.
Tegenvoorbeeld: Een bomenkap in het Park zonder uitleg is onrechtmatig en vernietigbaar bij Rechtbank Rotterdam.
Rechten en verplichtingen in Rotterdam
Uw rechten als Rotterdammer:
- Inzage en motivering (Awb art. 15).
- Bezwaar bij Gemeente Rotterdam, beroep bij Rechtbank Rotterdam (Awb hoofdstuk 6 en 8).
- Compensatie bij schade door rechtmatig optreden.
- Rechterlijke schadevergoeding indien nodig.
Overheidsplichten:
- Transparant en zorgvuldig, met oog op havenstad Rotterdam.
- Schade minimaliseren of vergoeden.
- Binnen termijnen beslissen (Awb art. 4:13).
Zie ook: Bestuursrecht, Bezwaar en beroep.
Veelgestelde vragen
Wat bij schade door rechtmatig handelen van Gemeente Rotterdam?
Verzoek nadeelcompensatie bij de gemeente met GBB en bewijs als taxaties. Gratis hulp via Juridisch Loket Rotterdam.
Is een besluit rechtmatig als het niet is aangevochten?
Nee, het kan onherroepelijk worden, maar feiten tellen voor claims.
Verschilt rechtmatig handelen per overheidslaag in Rotterdam?
Nee, Awb geldt uniform voor gemeente, provincie en rijk, met lokale nuances zoals havenregels.