Voogdij is het gezag over een minderjarig kind dat wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders. Dit kan nodig zijn als beide ouders zijn overleden of als het ouderlijk gezag is beëindigd.
Wanneer voogdij?
Voogdij ontstaat wanneer:
- Beide ouders zijn overleden
- Het ouderlijk gezag van beide ouders is beëindigd
- De enige gezaghebbende ouder overlijdt of gezag verliest
- Ouders gezamenlijk een voogd aanwijzen (testamentaire voogdij)
Soorten voogdij
| Type | Kenmerken |
|---|
| Testamentaire voogdij | Door ouders aangewezen in testament |
| Datieve voogdij | Door rechter benoemd |
| Voogdij gecertificeerde instelling | Jeugdbeschermingsorganisatie als voogd |
Testamentaire voogdij
Ouders kunnen in hun testament een voogd aanwijzen voor het geval zij beiden overlijden. Dit geeft zekerheid dat iemand van uw keuze het gezag krijgt.
- Vastleggen via notarieel testament
- Of via griffie van de rechtbank (gezagsregister)
- Benoem ook een reserve-voogd
Taken van de voogd
De voogd heeft dezelfde taken en bevoegdheden als een ouder met gezag:
- Verzorging en opvoeding van het kind
- Wettelijke vertegenwoordiging
- Beheer van het vermogen van het kind
- Belangrijke beslissingen nemen
Toezicht op voogd
De rechter houdt toezicht op de voogd, met name bij vermogensbeheer. De voogd moet:
- Een boedelbeschrijving opmaken
- Periodiek rekening en verantwoording afleggen
- Voor bepaalde handelingen machtiging van de rechter vragen
Wat als ik geen voogd heb aangewezen en overlijd?
Dan benoemt de rechter een voogd. Dit kan een familielid zijn of de gecertificeerde instelling (jeugdbescherming). De rechter kijkt naar wat in het belang van het kind is.
Kan de voogd alimentatie ontvangen?
Het kind behoudt recht op kinderalimentatie van de nog levende ouder. De voogd int dit namens het kind. Ook kan er een aanspraak zijn op een wezenuitkering of erfenis.
Kan ik als voogd worden ontslagen?
Ja, de rechter kan een voogd ontslaan bij wangedrag of verwaarlozing van de voogdijtaak. Ook kan de voogd zelf ontslag vragen. De rechter benoemt dan een nieuwe voogd.
## Veelgestelde vragen
**Hoe kan ik een voogd aanwijzen voor mijn kind als ik overlijd?**
U kunt een voogd aanwijzen via een notarieel testament of bij de griffie van de rechtbank (gezagsregister). Het is verstandig om zowel een hoofdvoogd als een reservevoogd te benoemen voor het geval de eerste voogd niet beschikbaar is. Zorg dat uw testament up-to-date is en bespreek uw keuze met de voogd(en) zodat zij bereid zijn deze taak op zich te nemen.
**Wat gebeurt er als ik geen voogd heb aangewezen en beide ouders komen te overlijden?**
Als er geen testamentaire voogd is aangewezen, benoemt de rechter een voogd. Dit kan een familielid zijn of een gecertificeerde instelling (zoals Jeugdbescherming). De rechter beslist op basis van wat het beste is voor het kind. Het is daarom belangrijk om zelf een voogd aan te wijzen om onzekerheid te voorkomen.
**Wat zijn de belangrijkste taken van een voogd?**
Een voogd heeft dezelfde verantwoordelijkheden als een ouder met gezag. Dit omvat de verzorging en opvoeding van het kind, wettelijke vertegenwoordiging, beheer van het vermogen van het kind en het nemen van belangrijke beslissingen (bijv. over medische behandelingen of onderwijs). Daarnaast moet de voogd periodiek verantwoording afleggen aan de rechter.
**Kan een voogd worden ontslagen of zelf ontslag nemen?**
Ja, een voogd kan door de rechter worden ontslagen bij wangedrag, verwaarlozing of als hij/zij de taak niet goed uitvoert. Ook kan de voogd zelf ontslag aanvragen als hij/zij de verantwoordelijkheid niet meer kan dragen. De rechter benoemt dan een nieuwe voogd, waarbij het belang van het kind voorop staat.
**Hoe wordt het vermogen van het kind beheerd door de voogd?**
De voogd moet een boedelbeschrijving opmaken en periodiek rekening en verantwoording afleggen aan de rechter. Voor bepaalde financiële handelingen (zoals verkoop van bezittingen) is voorafgaande toestemming van de rechter vereist. Het vermogen moet worden beheerd in het belang van het kind en mag niet worden gebruikt voor eigen doeleinden.
**Heeft mijn kind recht op alimentatie als ik overlijd en een voogd wordt benoemd?**
Ja, het kind behoudt recht op kinderalimentatie van de nog levende ouder. De voogd int deze alimentatie namens het kind. Daarnaast kan het kind aanspraak maken op een wezenuitkering of een deel van uw erfenis, afhankelijk van de situatie. Dit wordt allemaal beheerd door de voogd onder toezicht van de rechter.
**Wat is het verschil tussen testamentaire voogdij en datieve voogdij?**
Testamentaire voogdij is een voogd die door de ouders is aangewezen in een testament. Datieve voogdij wordt benoemd door de rechter als er geen testamentaire voogd is. Testamentaire voogdij geeft ouders meer controle over wie het gezag over hun kind krijgt, terwijl datieve voogdij afhankelijk is van de beslissing van de rechter.
### TL;DR
Voogdij regelt het gezag over een minderjarig kind als beide ouders zijn overleden of het ouderlijk gezag is beëindigd. Ouders kunnen zelf een voogd aanwijzen via een testament, maar als dat niet gebeurt, benoemt de rechter een voogd. De voogd heeft dezelfde taken als een ouder en staat onder toezicht van de rechter.
### Key Takeaways
- Voogdij ontstaat als beide ouders overlijden of het ouderlijk gezag verliezen.
- Ouders kunnen via een testament een voogd aanwijzen (testamentaire voogdij).
- De voogd heeft dezelfde verantwoordelijkheden als een ouder en moet verantwoording afleggen aan de rechter.
- Als er geen voogd is aangewezen, benoemt de rechter een voogd (datieve voogdij).
- Het kind behoudt recht op alimentatie en eventuele wezenuitkeringen, die door de voogd worden beheerd.