Pleegzorg betekent dat een kind tijdelijk of voor langere tijd in een ander gezin woont. De pleegouders verzorgen het kind, terwijl de juridische ouders meestal de ouders blijven.
Wanneer pleegzorg?
Pleegzorg kan nodig zijn als:
- De thuissituatie tijdelijk onveilig is
- Ouders door omstandigheden niet kunnen zorgen (ziekte, crisis)
- Een kind specialistische verzorging nodig heeft
- Als onderdeel van een kinderbeschermingsmaatregel (OTS, uithuisplaatsing)
Vormen van pleegzorg
| Vorm | Kenmerken | Duur |
|---|
| Crisisopvang | Directe opvang bij acute situatie | Maximaal 4 weken |
| Hulpverleningsvariant | Tijdelijke opvang, terugkeer naar ouders is doel | Meestal < 2 jaar |
| Opvoedingsvariant | Langdurige plaatsing, pleegouders nemen opvoeding over | Tot meerderjarigheid |
| Deeltijdpleegzorg | Weekenden of vakanties | Variabel |
| Netwerkpleegzorg | Bij bekenden van het kind (familie, buren) | Variabel |
Wie is verantwoordelijk?
Bij pleegzorg zijn meerdere partijen betrokken:
- Ouders: Behouden meestal het gezag, nemen grote beslissingen
- Pleegouders: Dagelijkse verzorging en opvoeding
- Pleegzorgorganisatie: Begeleiding van pleegouders
- Gecertificeerde instelling: Bij OTS: toezicht en coördinatie
- Gemeente: Financiering via Jeugdwet
Pleegvergoeding
Pleegouders ontvangen een pleegvergoeding voor de kosten van het kind:
- Basisbedrag voor verzorging en opvoeding
- Toeslagen mogelijk bij bijzondere situaties
- Kinderbijslag gaat naar pleegouders
Rechten van pleegouders
- Recht op begeleiding door pleegzorgorganisatie
- Recht op informatie over het kind
- Blokkaderecht (bij langdurige plaatsing: weigeren terugplaatsing)
- Na 1 jaar: meepraten bij belangrijke beslissingen
Wat is het verschil tussen pleegzorg en adoptie?
Bij pleegzorg blijven de biologische ouders meestal de juridische ouders. Bij adoptie worden de adoptieouders de juridische ouders en wordt de band met de biologische ouders verbroken. Pleegzorg is vaak tijdelijk, adoptie is definitief.
Houden de ouders contact met hun kind in pleegzorg?
Meestal wel. Er wordt een bezoekregeling afgesproken. Het doel is vaak om te werken aan terugkeer naar de ouders. Bij langdurige pleegzorg kan het contact beperkter zijn.
Wat als de ouders hun kind terug willen?
Dit wordt zorgvuldig bekeken. Bij vrijwillige pleegzorg hebben ouders in principe recht op terugplaatsing. Bij gedwongen plaatsing beslist de rechter. Pleegouders hebben na 1 jaar een blokkaderecht.
## Veelgestelde vragen
**Hoe word ik pleegouder en wat zijn de eisen?**
Om pleegouder te worden, meld je je aan bij een pleegzorgorganisatie of gemeente. Je volgt een screeningstraject, waaronder een gezinsonderzoek, training en gesprekken. Eisen zijn onder andere: minimaal 21 jaar oud, stabiele thuissituatie, voldoende ruimte en tijd voor een kind, en een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Pleegouders kunnen alleenstaand, samenwonend of gehuwd zijn. Het traject duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden.
**Krijgen pleegouders financiële ondersteuning en hoe hoog is de pleegvergoeding?**
Ja, pleegouders ontvangen een maandelijkse pleegvergoeding voor kosten zoals voeding, kleding en activiteiten. Het basisbedrag varieert per leeftijd van het kind (bijv. €500–€900 per maand). Daarnaast ontvangen ze kinderbijslag. Bij bijzondere zorgbehoeften (bijv. medische kosten) kunnen toeslagen worden toegekend. De vergoeding is belastingvrij en wordt uitbetaald door de gemeente of pleegzorgorganisatie.
**Wat zijn mijn rechten als pleegouder als de ouders hun kind terug willen?**
Bij vrijwillige pleegzorg kunnen ouders hun kind in principe terugvragen, maar de pleegzorgorganisatie beoordeelt of dit verantwoord is. Bij een gedwongen plaatsing (via de rechter) beslist de rechter over terugplaatsing. Na 1 jaar pleegzorg hebben pleegouders een blokkaderecht: ze kunnen weigeren het kind terug te plaatsen als dit niet in het belang van het kind is. Beslissingen worden altijd in overleg met professionals genomen.
**Hoe lang duurt pleegzorg en kan het kind bij mij blijven tot het volwassen is?**
De duur hangt af van de vorm van pleegzorg. Crisisopvang duurt maximaal 4 weken, hulpverleningsvariant meestal korter dan 2 jaar. Bij langdurige opvoedingsvariant kan het kind tot de meerderjarigheid (18 jaar) blijven, soms langer (tot 21 jaar) als dit nodig is. De rechter of pleegzorgorganisatie bepaalt de duur, waarbij het belang van het kind centraal staat. Pleegouders kunnen aangeven of ze langdurige zorg willen bieden.
**Mag ik als pleegouder belangrijke beslissingen nemen over het kind, zoals schoolkeuze of medische behandelingen?**
In het begin nemen de juridische ouders (of voogd) grote beslissingen, zoals schoolkeuze of medische ingrepen. Pleegouders verzorgen het dagelijks leven. Na 1 jaar pleegzorg krijgen pleegouders meer zeggenschap en mogen ze meebeslissen over belangrijke zaken. Bij langdurige pleegzorg kunnen pleegouders soms volledig de opvoeding overnemen, maar dit moet juridisch worden vastgelegd, bijvoorbeeld via een ondertoezichtstelling (OTS).
**Wat gebeurt er als het niet klikt tussen het pleegkind en mijn gezin?**
Het is normaal dat er aanpassingsproblemen zijn. De pleegzorgorganisatie biedt begeleiding en ondersteuning, zoals gesprekken of trainingen. Als het echt niet lukt, kan het kind worden overgeplaatst naar een ander pleeggezin. Dit gebeurt altijd in overleg en met aandacht voor het welzijn van het kind. Pleegouders worden niet zomaar ‘afgekeurd’; er wordt gezocht naar oplossingen.
**Kan ik een pleegkind adopteren als ik dat wil?**
Adoptie is alleen mogelijk als de juridische ouders hun ouderlijke rechten opgeven of deze door de rechter worden ontnomen. Dit is een ingrijpend proces en gebeurt zelden. Pleegzorg is meestal tijdelijk, terwijl adoptie definitief is. Als adoptie een optie is, wordt dit zorgvuldig onderzocht en juridisch geregeld. Pleegouders kunnen wel een verzoek indienen, maar de beslissing ligt bij de rechter.
### TL;DR
Pleegzorg biedt kinderen een tijdelijk of langdurig thuis bij pleegouders als de thuissituatie onveilig of ongeschikt is. Er zijn verschillende vormen, van crisisopvang tot langdurige plaatsing. Pleegouders krijgen een vergoeding en begeleiding, maar de juridische ouders blijven vaak verantwoordelijk. Beslissingen over terugplaatsing of langdurige zorg worden genomen in het belang van het kind.
### Key Takeaways
- Pleegzorg is bedoeld als tijdelijke of langdurige oplossing bij onveilige of problematische thuissituaties, met verschillende vormen zoals crisisopvang of netwerkpleegzorg.
- Pleegouders ontvangen een maandelijkse vergoeding en begeleiding, maar de juridische ouders behouden meestal het gezag en beslissen over grote zaken.
- Na 1 jaar pleegzorg krijgen pleegouders meer rechten, zoals meebeslissen en een blokkaderecht bij terugplaatsing.
- De duur van pleegzorg varieert: van enkele weken tot aan de meerderjarigheid van het kind, afhankelijk van de situatie en het belang van het kind.
- Adoptie van een pleegkind is mogelijk, maar alleen als de juridische ouders hun rechten opgeven of deze door de rechter worden ontnomen.