Ontkenning van het vaderschap is een juridische procedure om de familierechtelijke band tussen een vader en kind te verbreken. Dit kan als de juridische vader niet de biologische vader is.
Wanneer ontkenning mogelijk?
Ontkenning van vaderschap is mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is. De juridische vader kan zijn ontstaan door:
- Huwelijk met de moeder bij geboorte
- Geregistreerd partnerschap met de moeder
- Erkenning
Wie kan ontkenning verzoeken?
| Verzoeker | Termijn |
|---|
| De vader | Binnen 1 jaar nadat hij wist dat hij niet de biologische vader is |
| De moeder | Binnen 1 jaar na geboorte |
| Het kind | Binnen 3 jaar nadat het wist dat de vader niet de biologische vader is (of vanaf 18 jaar) |
Procedure
- Verzoekschrift indienen bij de rechtbank via advocaat
- Aantonen dat de juridische vader niet de biologische vader is (DNA-test)
- Rechter beoordeelt het verzoek
- Bij toewijzing: vaderschap wordt doorgehaald in registers
Verwekker vs. erkenner
Bij ontkenning van erkenning geldt een extra eis: aangetoond moet worden dat de erkenner ten tijde van de erkenning wist dat hij niet de biologische vader was, óf dat de erkenning onder invloed van dwaling, bedrog of dwang tot stand kwam.
Gevolgen ontkenning
- Familierechtelijke band wordt verbroken met terugwerkende kracht
- Kind is geen erfgenaam meer van de vader
- Onderhoudsplicht vervalt
- Gezag vervalt
- Eventueel verkregen nationaliteit kan vervallen
Kan de biologische vader ook het vaderschap aanvechten?
De biologische vader die het kind niet heeft erkend, kan geen ontkenningsprocedure starten. Hij kan wel het vaderschap van de juridische vader aanvechten via een procedure tot vernietiging van de erkenning of via gerechtelijke vaststelling van zijn eigen vaderschap.
Wat als het kind al volwassen is?
Ook een volwassen kind kan het vaderschap ontkennen. De termijn van 3 jaar gaat lopen vanaf het moment dat het kind weet dat de juridische vader niet de biologische vader is.
Heeft ontkenning invloed op betaalde alimentatie?
In principe niet. Reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt de toekomstige onderhoudsplicht als het vaderschap wordt ontkend.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik het vaderschap kan ontkennen?**
U kunt het vaderschap ontkennen als u de juridische vader bent (via huwelijk, geregistreerd partnerschap of erkenning) maar niet de biologische vader. Dit moet u aantonen met een DNA-test. Let op: er gelden strikte termijnen (1 jaar voor vaders/moeders, 3 jaar voor het kind). Als u twijfelt, raadpleeg snel een advocaat om de termijn niet te missen.
**Wat kost een ontkenningsprocedure en hoe lang duurt het?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500-€3.500 (advocaatkosten, griffierechten, DNA-test). De procedure duurt gemiddeld 3-6 maanden, afhankelijk van de rechtbank en eventuele bezwaarprocedures. Een DNA-test versnelt het proces. Bespaar kosten door tijdig te handelen en alle bewijs (zoals correspondentie) te verzamelen.
**Kan mijn ex-partner mij dwingen een DNA-test te doen?**
Nee, niemand kan u dwingen een DNA-test te ondergaan. Maar als u weigert, kan de rechter dit tegen u gebruiken en het vaderschap alsnog ontkennen. De rechter kan uw weigering zien als bewijs dat u niet de biologische vader bent. Overleg met een advocaat over de risico’s van weigering.
**Wat gebeurt er met mijn kind als het vaderschap wordt ontkend?**
Het kind verliest alle juridische banden met u: erfrecht, onderhoudsplicht, gezag en eventueel de Nederlandse nationaliteit. Praktisch verandert er weinig (bijv. omgangsregeling), maar juridisch bent u geen ouder meer. Bespreek met een advocaat hoe u de relatie met het kind kunt behouden, bijvoorbeeld via een omgangsregeling.
**Kan ik het vaderschap ontkennen als ik het kind wel heb erkend?**
Ja, maar er gelden extra eisen. U moet aantonen dat u bij de erkenning wist dat u niet de biologische vader was, of dat de erkenning onder dwang, bedrog of dwaling plaatsvond. Een DNA-test is hierbij cruciaal. Start de procedure binnen 1 jaar nadat u ontdekte dat u niet de biologische vader bent.
**Wat als de moeder het vaderschap wil ontkennen, maar ik niet?**
De moeder kan zelfstandig een ontkenningsprocedure starten binnen 1 jaar na de geboorte. U kunt bezwaar maken, maar de rechter beslist uiteindelijk op basis van bewijs (zoals een DNA-test). Als u het vaderschap wilt behouden, verzamel dan bewijs dat u wel de biologische vader bent of dat er sprake is van familiebanden.
**Kan ik alimentatie terugvorderen als het vaderschap wordt ontkend?**
Nee, reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt uw toekomstige onderhoudsplicht zodra het vaderschap is ontkend. Als u te veel heeft betaald, kunt u mogelijk een deel terugvorderen via een aparte civiele procedure. Raadpleeg een advocaat voor de mogelijkheden in uw situatie.
### TL;DR
Ontkenning van vaderschap verbreekt de juridische band tussen vader en kind als de juridische vader niet de biologische vader is. Dit kan binnen strikte termijnen door de vader, moeder of het kind. De procedure vereist een DNA-test en een rechterlijke uitspraak, met verstrekkende gevolgen zoals verval van erfrecht en onderhoudsplicht.
### Key Takeaways
- Ontkenning is alleen mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is (aantoonbaar via DNA-test).
- Strikte termijnen gelden: 1 jaar voor vaders/moeders, 3 jaar voor het kind (vanaf kennisname of 18e verjaardag).
- De procedure verloopt via de rechtbank en vereist een advocaat; kosten variëren van €1.500-€3.500.
- Bij ontkenning vervallen alle juridische banden (erfrecht, onderhoudsplicht, gezag) met terugwerkende kracht.
- Reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd, maar toekomstige verplichtingen vervallen.