Bij bestuursdwang beëindigt de overheid zelf een overtreding en verhaalt de kosten op jou. Dit is een verdergaande maatregel dan de dwangsom.
Wat is bestuursdwang?
Bestuursdwang houdt in dat het [bestuursorgaan](https://rechtshulprotterdam.nl/encyclopedie/bestuursorgaan-identificeren) zelf ingrijpt om een overtreding te beëindigen. Bijvoorbeeld:
- Afbreken van een illegaal bouwwerk
- Leegmaken van een pand
- Verwijderen van een illegale opslag
- Sluiten van een bedrijf
Procedure
- Voornemen/waarschuwing van het bestuursorgaan
- Gelegenheid tot zienswijze
- Besluit tot last onder bestuursdwang
- Begunstigingstermijn om zelf de overtreding te beëindigen
- Uitvoering bestuursdwang als je niet voldoet
- Kostenverhaal op jou
Verschil met dwangsom
| Bestuursdwang | Dwangsom |
|---|
| Overheid voert zelf uit | Overtreder moet zelf handelen |
| Kosten worden verhaald | Vaste dwangsom per overtreding |
| Direct resultaat | Prikkel tot eigen actie |
| Ingrijpender | Minder ingrijpend |
Kostenverhaal
De kosten van bestuursdwang worden op jou verhaald:
- Alle kosten die redelijkerwijs zijn gemaakt
- Inclusief voorbereidings- en uitvoeringskosten
- Kostenbesluit is apart besluit waartegen bezwaar kan
Veelgestelde vragen
Kan de overheid zomaar mijn spullen afvoeren?
Alleen na een [rechtmatig besluit](https://rechtshulprotterdam.nl/encyclopedie/rechtmatig-overheidshandelen) en na verstrijken van de begunstigingstermijn. Je krijgt altijd eerst de kans om zelf te handelen.
Wat als ik de kosten niet kan betalen?
De overheid kan de kosten invorderen als een geldschuld. Je kunt een betalingsregeling proberen te treffen.
Kan ik mijn spullen terugkrijgen?
Meestal worden spullen opgeslagen. Je kunt ze ophalen tegen betaling van de opslagkosten.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt de begunstigingstermijn om zelf de overtreding te herstellen?**
De begunstigingstermijn is niet vastgesteld in de wet en hangt af van de situatie. Het bestuursorgaan bepaalt een redelijke termijn, vaak tussen 14 dagen en enkele maanden. Dit staat vermeld in het besluit tot last onder bestuursdwang. Reageer tijdig als je meer tijd nodig hebt, want na deze termijn kan de overheid direct ingrijpen. Vraag bij twijfel juridisch advies om de termijn aan te vechten.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met het besluit tot bestuursdwang?**
Je kunt bezwaar maken tegen het besluit bij het bestuursorgaan dat het heeft genomen, meestal binnen zes weken na bekendmaking. Daarna kun je in beroep bij de rechtbank. Het is verstandig om snel te handelen, want het bezwaar schorst de uitvoering niet automatisch. Vraag een voorlopige voorziening aan bij de rechtbank als je uitstel wilt tijdens de procedure.
**Moet ik ook betalen als de overheid fouten maakt bij de uitvoering?**
Als de overheid onrechtmatig handelt, kun je de kosten aanvechten. Bijvoorbeeld als ze onnodig schade veroorzaken of niet de juiste procedure volgen. Je moet dit wel kunnen aantonen. Maak direct foto's of video's van de situatie en leg klachten schriftelijk vast. Een jurist kan helpen om de onrechtmatigheid te bewijzen en de kosten terug te vorderen via een schadeclaim.
**Kan bestuursdwang ook toegepast worden bij kleine overtredingen?**
Ja, maar het bestuursorgaan moet altijd de proportionaliteit afwegen. Bij kleine overtredingen wordt vaak eerst een waarschuwing of dwangsom opgelegd. Bestuursdwang is ingrijpender en wordt meestal gebruikt bij ernstige of herhaalde overtredingen die direct gevaar of overlast veroorzaken. De overheid moet kunnen uitleggen waarom deze maatregel nodig is.
**Wat gebeurt er als ik weiger mee te werken tijdens de uitvoering?**
De overheid kan de hulp van de politie of andere instanties inschakelen om de bestuursdwang uit te voeren, ook als je weigert. Weigeren kan leiden tot extra kosten, zoals inzet van beveiliging of dwangmiddelen. In extreme gevallen kun je zelfs strafrechtelijk vervolgd worden voor obstructie. Het is beter om juridische stappen te ondernemen dan fysiek verzet.
**Hoe worden de kosten van bestuursdwang berekend?**
De kosten omvatten alle redelijke uitgaven die het bestuursorgaan maakt, zoals arbeidsuren, materiaal, huur van apparatuur en opslagkosten. Je ontvangt een gespecificeerde kostenopgave. Deze kosten moeten proportioneel zijn aan de overtreding. Je kunt de hoogte van de kosten betwisten via bezwaar en beroep, vooral als je vindt dat ze onnodig hoog zijn.
**Kan ik een schadevergoeding krijgen als mijn eigendommen beschadigd raken?**
Alleen als de schade onnodig of onrechtmatig is veroorzaakt door de overheid. Normale schade tijdens de uitvoering, zoals het forceren van een deur, valt niet onder schadevergoeding. Documenteer de schade direct en dien een schriftelijke klacht in bij het bestuursorgaan. Bij blijvende onenigheid kun je een schadeclaim indienen bij de civiele rechter.
### TL;DR
Bestuursdwang is een ingrijpende maatregel waarbij de overheid zelf een overtreding beëindigt en de kosten op jou verhaalt. Je krijgt eerst een waarschuwing en de kans om zelf te handelen. Tegen het besluit en de kosten kun je bezwaar maken, maar dit schorst de uitvoering niet automatisch. Wees proactief om juridische stappen te ondernemen als je het niet eens bent.
### Key Takeaways
- De overheid grijpt zelf in bij bestuursdwang, in tegenstelling tot een dwangsom waarbij jij moet handelen.
- Je krijgt altijd eerst een waarschuwing en een begunstigingstermijn om zelf de overtreding te herstellen.
- Alle redelijke kosten van de uitvoering worden op jou verhaald via een apart kostenbesluit.
- Tegen zowel het besluit tot bestuursdwang als het kostenbesluit kun je bezwaar maken en in beroep gaan.
- Weigeren of obstructie tijdens de uitvoering kan leiden tot extra kosten of juridische gevolgen.