Het klem-criterium in het familierecht voor Rotterdam
Het klem-criterium is een belangrijke toets in het Nederlandse familierecht, vooral relevant voor Rotterdamse ouders na een scheiding. Het beoordeelt of gezamenlijk ouderlijk gezag in het belang van het kind ligt, zelfs als één ouder tegenstemt. Dit geldt vaak als de niet-gezaghebbende ouder vastloopt bij beslissingen over opvoeding, zoals schoolkeuze of zorg. In Rotterdam kunt u hiervoor terecht bij de Rechtbank Rotterdam of het Juridisch Loket Rotterdam voor gratis advies.
Wat is het klem-criterium precies?
Het criterium stimuleert de betrokkenheid van beide ouders, tenzij dat het kind schaadt. Na een scheiding krijgt soms één ouder tijdelijk eenhoofdig gezag bij conflicten. Het klem-criterium checkt of de andere ouder ernstig wordt buitengesloten bij majeure keuzes, denk aan basisscholen in Rotterdam-Zuid, ziekenhuisbehandelingen in het Erasmus MC of verhuizingen binnen de Maasstad.
Centraal staat: veroorzaakt eenhoofdig gezag een onhoudbare knel voor de niet-gezaghebbende ouder, zonder schade voor het kind? Zo ja, kan de Rechtbank Rotterdam gezamenlijk gezag toekennen. Dit balanceert ouderrechten met kinderwelzijn, zoals in de wet bepaald.
Wettelijke grondslag
Het klem-criterium berust op Burgerlijk Wetboek Boek 1. Artikel 1:251 BW regelt gezamenlijk gezag en wijzigingen, terwijl artikel 1:257 BW de aanvraag door de niet-gezaghebbende ouder beschrijft, met kindbelang voorop. De Hoge Raad verduidelijkte dit in arresten als ECLI:NL:HR:2016:765: structurele uitsluiting creëert klem, met impact op het kind. Artikel 1:8 BW en het VN-Kinderrechtenverdrag (artikelen 3 en 12) benadrukken participatie.
In Rotterdamse zaken moet u duurzame knel bewijzen, geen losse ruzies. De Wet bevordering voortgezet partnerschap (2014) pusht gezamenlijk gezag. Start bij het Juridisch Loket Rotterdam voor hulp bij uw procedure.
Voorbeelden uit de Rotterdamse praktijk
Neem een gescheiden moeder met eenhoofdig gezag over kinderen in Rotterdam-West. Vader, met wekelijks omgang, wil meestemmen over een middelbare school in Kralingen. Moeder negeert hem, wat escaleert tot ruzie. Dit is klem: de Rechtbank Rotterdam kan gezamenlijk gezag instellen na onderzoek, mits kindvriendelijk.
Of: een ouder plant een verhuizing naar Rotterdam-Noord voor baan bij de haven, zonder overleg. De andere ouder vreest minder contact. Zonder klem in kindbelang (betere buurt) weegt dit mee. In een Rotterdamse uitspraak (geïnspireerd op ECLI:NL:RBROT:2020:XXXX) kreeg vader gezag na uitsluiting bij zorg voor een ziek kind in het Ikazia Ziekenhuis.
Het criterium vereist altijd kinderwelzijnscheck.
Rechten en verplichtingen rond klem in Rotterdam
Rechten niet-gezaghebbende ouder
- Aanvraag gezamenlijk gezag bij Rechtbank Rotterdam (art. 1:257 BW).
- Inspraak bij school, zorg of geloof (art. 1:251 lid 2 BW).
- Hoorzitting, kind vanaf 12 jaar gehoord.
Verplichtingen ouders
- Kindbelang prioriteit: geen misbruik gezag.
- Meewerken aan mediation via Gemeente Rotterdam of Raad voor de Kinderbescherming.
- Informeren over ontwikkelingen, ook bij eenhoofdig gezag.
Bij wijziging: stel een gezagplan op, met hulp van Juridisch Loket Rotterdam.
Vergelijking: Eenhoofdig versus gezamenlijk gezag
| Aspect | Eenhoofdig gezag | Gezamenlijk gezag |
|---|---|---|
| Beslissingen | Één ouder alleen | Samen; rechter bij twist |
| Klem-risico | Hoog voor outsider | Laag bij overleg |
| Kindbelang | Minder conflict bij crisis | Beide ouders betrokken |
| Wijziging | Via klem bij Rechtbank Rotterdam | Normaal na scheiding |
Deze vergelijking helpt Rotterdamse ouders kiezen.
Veelgestelde vragen
Kan ik gezamenlijk gezag forceren met klem?
Nee, geen garantie. Rechter weegt kindbelang. Bewijs knel, probeer eerst mediation bij Gemeente Rotterdam.
Hoe toon ik klem aan?
Verzamel e-mails, appjes, getuigen. Document structurele uitsluiting. Het Juridisch Loket Rotterdam helpt met bewijs en procedure.