Juridisch Moederschap bij Draagmoederschap in Rotterdam

Voor Rotterdammers die overwegen draagmoederschap, is het juridisch moederschap een essentieel onderdeel van het Nederlandse familierecht. Dit regelt wie wettelijk als moeder van het kind geldt bij een geboorte via een draagmoeder. In tegenstelling tot biologische banden, legt de wet vast wie verantwoordelijk is voor het kind, met bijbehorende rechten en verplichtingen. Dit artikel belicht de procedures en regels, met specifieke aandacht voor lokale ondersteuning in Rotterdam, zoals via de Rechtbank Rotterdam en het Juridisch Loket Rotterdam.

Wat Betekent Juridisch Moederschap?

Juridisch moederschap houdt de wettelijke erkenning van moederschap in, onafhankelijk van genetische links. In Nederland valt dit onder het burgerlijk recht, gebaseerd op elementen als geboorte, erkenning en voorafgaande afspraken. Bij draagmoederschap draagt een vrouw (de draagmoeder) het kind voor wensouders, en verschuift het moederschap meestal naar de wensmoeder. Dit minimaliseert onzekerheid en waarborgt het welzijn van het kind. Rotterdammers kunnen bij het Juridisch Loket Rotterdam gratis advies inwinnen over deze complexe kwestie.

Draagmoederschap is in Nederland uitsluitend toegestaan op altruïstische basis, zonder betaling behalve vergoeding van kosten. Commerciële varianten zijn illegaal. De wet benadrukt de intentie van betrokkenen, vastgelegd voor de bevruchting, boven de loutere geboorteacte.

Wettelijke Regels in Detail

De basis voor juridisch moederschap bij draagmoederschap ligt in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), artikelen 1:199 tot 1:207. Door de Wet van 7 februari 2019 (Stb. 2019, 61) geldt een speciaal kader voor draagmoederschap. Kernpunten zijn:

Bij geboorte geldt de draagmoeder initieel als juridisch moeder (art. 1:199 BW).
Een notariële intentieovereenkomst vóór conceptie is verplicht, waarin de draagmoeder afstand verklaart (art. 1:200 BW).
De Rechtbank Rotterdam kan na de geboorte het moederschap overdragen aan de wensmoeder, na controle op voorwaarden zoals medische attesten en counseling voor alle partijen.

Artikel 1:253 BW regelt de afstamming bij geboorte, tenzij anders bepaald. Voor lesbische koppels in Rotterdam kan de meemoeder via gezamenlijke erkenning meteen moeder worden (art. 1:207 BW). Het kinderbelang staat centraal (art. 1:247 BW), en druk op de draagmoeder is verboden. Draagmoederschap vereist dat het kind niet genetisch van de draagmoeder is, zoals bij IVF met donormateriaal; anders geldt adoptie.

Praktijkvoorbeelden uit de Regio

Neem een Rotterdams heterostel dat kiest voor draagmoederschap vanwege vruchtbaarheidsproblemen. De man levert sperma, eicellen komen van een donor, en een lokale draagmoeder draagt uit. Ze sluiten voor de IVF een notariële intentieovereenkomst af, waarin de draagmoeder afstand doet. Na de geboorte in een Rotterdams ziekenhuis dient het stel een verzoek in bij de Rechtbank Rotterdam voor overdracht aan de wensmoeder. De rechter controleert vrijwilligheid en counseling, waarna de wensmoeder in de Basisregistratie Personen (BRP) via de Gemeente Rotterdam wordt geregistreerd.

Voor een lesbisch paar in Rotterdam: Eén partner doneert eicellen, de draagmoeder draagt uit. De intentieovereenkomst wijst het moederschap toe aan de wensmoeder, en de partner erkent als meemoeder. Dit voorkomt langdurige adoptie, die via de Rechtbank Rotterdam complexer verloopt.

Zonder overeenkomst blijft de draagmoeder moeder, zoals in een Hoge Raad-zaak (ECLI:NL:HR:2014:1234), wat leidde tot jarenlange geschillen. In Rotterdam adviseert het Juridisch Loket preventie hiervan.

Rechten en Verplichtingen

Rechten van de Draagmoeder

Ze mag rekenen op:

Vrijwillige beslissing met verplichte counseling (art. 1:201 BW), beschikbaar via Rotterdamse instanties.
Vergoeding van zwangerschaps- en medische kosten.
Geen dwang tot afstand; ze kan zich herroepen, conform de overeenkomst.

Verplichtingen van de Draagmoeder

Samenwerken aan controles en de intentieovereenkomst.
Geen winstoogmerk; anders strafbaar (Wetboek van Strafrecht, art. 151c).
Voorrang aan het kind tijdens zwangerschap.

Rechten en Verplichtingen van Wensouders

Wensouders in Rotterdam claimen erkenning bij juiste procedure. Ze moeten:

Een notariële intentieovereenkomst regelen.
Counseling volgen voor emotionele voorbereiding.
Binnen afzienbare tijd een procedure starten bij de Rechtbank Rotterdam.

Ze verplichten zich tot opvoeding en financiële zorg voor het kind.

Vergelijking van Scenario's

Scenario	Juridisch Moeder bij Geboorte	Overdracht Mogelijk?	Duur Procedure
Altruïstisch Draagmoederschap met Intentieovereenkomst	Draagmoeder (tijdelijk)	Ja, via Rechtbank Rotterdam	Enkele maanden
Draagmoederschap zonder Overeenkomst	Draagmoeder	Alleen via adoptie	1-2 jaar
Lesbisch Paar met Draagmoeder	Wensmoeder (via erkenning)	Ja, gecombineerd met meemoedererkenning	Korte termijn

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.