Jeugdzorg omvat alle vormen van hulp en ondersteuning voor kinderen en gezinnen. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp via de Jeugdwet.
Wat valt onder jeugdhulp?
- Opvoedondersteuning en gezinsbegeleiding
- Psychische hulp voor kinderen (jeugd-ggz)
- Begeleiding bij gedragsproblemen
- Hulp bij een verstandelijke beperking
- Pleegzorg en residentiële opvang
- Jeugdbescherming en jeugdreclassering
Toegang tot jeugdhulp
| Via | Toelichting |
|---|
| Gemeente/wijkteam | Eerste aanspreekpunt voor hulpvragen |
| Huisarts | Kan doorverwijzen naar specialistische hulp |
| School | Zorgcoördinator kan verwijzen |
| Veilig Thuis | Bij zorgen over veiligheid |
| Kinderrechter | Bij gedwongen hulp (OTS, uithuisplaatsing) |
Vrijwillige vs. gedwongen hulp
De meeste jeugdhulp is vrijwillig. Alleen bij ernstige zorgen over de veiligheid kan de rechter gedwongen hulp opleggen via een OTS of uithuisplaatsing.
Gecertificeerde instellingen
Gecertificeerde instellingen (GI's) voeren kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uit. Zij hebben speciale bevoegdheden en staan onder toezicht van de Inspectie.
Kosten
Jeugdhulp via de gemeente is gratis voor ouders. De gemeente betaalt de kosten. Er is geen eigen bijdrage voor jeugdhulp.
Klachten over jeugdzorg
Bij klachten over jeugdzorg kunt u terecht bij:
- De klachtencommissie van de instelling
- Het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg)
- De gemeentelijke ombudsman
- De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Kan ik zelf kiezen welke hulpverlener ik krijg?
U kunt uw voorkeur aangeven, maar de gemeente bepaalt welke hulp wordt ingekocht. Bij specialistische hulp via de huisarts heeft u meer keuzevrijheid. Bij gedwongen hulp heeft u minder keuze.
Hoe lang duurt jeugdhulp?
De duur verschilt per situatie. Sommige hulp is kortdurend (enkele maanden), andere hulp kan jaren duren. Periodiek wordt geëvalueerd of de hulp nog nodig is.
Kan jeugdhulp worden geweigerd?
Vrijwillige jeugdhulp kunt u weigeren. Als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid van uw kind, kan de rechter echter gedwongen hulp opleggen via een kinderbeschermingsmaatregel.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik jeugdhulp aan voor mijn kind?**
Neem eerst contact op met het wijkteam of de jeugdconsulent van uw gemeente. Zij beoordelen uw hulpvraag en verwijzen door naar passende jeugdhulp. U kunt ook via uw huisarts, school of Veilig Thuis (bij zorgen over veiligheid) een aanvraag doen. De gemeente beslist uiteindelijk welke hulp wordt toegekend. Zorg dat u duidelijk uitlegt waarom u hulp nodig heeft en wat uw verwachtingen zijn.
**Wat is het verschil tussen vrijwillige en gedwongen jeugdhulp?**
Vrijwillige jeugdhulp is hulp waar ouders en/of het kind zelf mee instemmen, zoals opvoedondersteuning of ambulante begeleiding. Gedwongen hulp wordt opgelegd door de kinderrechter als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid of ontwikkeling van het kind, bijvoorbeeld via een Ondertoezichtstelling (OTS) of uithuisplaatsing. Bij gedwongen hulp heeft u minder zeggenschap over de invulling van de hulp.
**Moet ik betalen voor jeugdhulp?**
Nee, jeugdhulp die via de gemeente wordt geregeld, is gratis voor ouders en kinderen. De gemeente betaalt de kosten en er geldt geen eigen bijdrage. Wel kunnen er kosten zijn voor bijvoorbeeld logeeropvang of specifieke activiteiten binnen de hulp, maar dit verschilt per gemeente. Vraag hiernaar bij uw hulpverlener of gemeente.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met een beslissing over jeugdhulp?**
U kunt bezwaar maken tegen een beslissing van de gemeente via een bezwaarschrift. Dit moet binnen zes weken na de beslissing gebeuren. Daarnaast kunt u een klacht indienen bij de klachtencommissie van de instelling, het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg) of de gemeentelijke ombudsman. Bij gedwongen hulp kunt u in hoger beroep gaan bij de kinderrechter.
**Hoe lang duurt het voordat jeugdhulp wordt gestart?**
De wachttijd voor jeugdhulp verschilt per gemeente en type hulp. Voor lichte hulp, zoals opvoedondersteuning, kan dit enkele weken duren. Voor specialistische hulp, zoals jeugd-ggz, kan de wachttijd enkele maanden bedragen. Vraag bij uw gemeente of hulpverlener naar de actuele wachttijden. In spoedgevallen (bijvoorbeeld bij acute veiligheidsrisico’s) wordt de hulp sneller gestart.
**Kan mijn kind zelf om jeugdhulp vragen?**
Ja, kinderen vanaf 12 jaar kunnen zelf om jeugdhulp vragen, ook zonder toestemming van hun ouders. Voor kinderen jonger dan 12 jaar hebben ouders of wettelijk vertegenwoordigers toestemming nodig. De gemeente of hulpverlener beoordeelt of de hulp passend is. Bij gedwongen hulp (bijvoorbeeld een OTS) wordt het kind altijd betrokken bij de besluitvorming.
**Wat is een gecertificeerde instelling en wanneer wordt deze ingeschakeld?**
Een gecertificeerde instelling (GI) is een organisatie die kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uitvoert. Zij worden ingeschakeld als er sprake is van ernstige zorgen over de veiligheid of ontwikkeling van een kind, bijvoorbeeld bij een verzoek tot OTS of uithuisplaatsing. GI’s hebben speciale bevoegdheden, zoals het uitvoeren van onderzoeken en het opstellen van hulpverleningsplannen, en staan onder toezicht van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
### TL;DR
Jeugdhulp omvat alle vormen van ondersteuning voor kinderen en gezinnen, geregeld via de gemeente sinds 2015. De hulp is meestal vrijwillig en gratis, maar kan gedwongen worden opgelegd bij ernstige veiligheidsrisico’s. Toegang verloopt via het wijkteam, huisarts of Veilig Thuis, en klachten kunnen worden ingediend bij verschillende instanties.
### Key Takeaways
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor jeugdhulp en bieden gratis ondersteuning voor kinderen en gezinnen.
- Jeugdhulp kan vrijwillig of gedwongen zijn, afhankelijk van de ernst van de situatie en de veiligheid van het kind.
- Toegang tot jeugdhulp verloopt via het wijkteam, huisarts, school of Veilig Thuis, afhankelijk van de hulpvraag.
- Bij klachten over jeugdhulp kunt u terecht bij de klachtencommissie van de instelling, het AKJ, de gemeentelijke ombudsman of de Inspectie.
- Kinderen vanaf 12 jaar kunnen zelf om jeugdhulp vragen, ook zonder toestemming van hun ouders.