Internationale echtscheiding: bevoegdheid van de Rechtbank Rotterdam
Voor Rotterdammers in een internationale echtscheiding is de bevoegdheid van de rechtbank essentieel. Dit bepaalt of de Rechtbank Rotterdam of een buitenlandse instantie de scheiding mag afhandelen. Bij koppels met een diverse achtergrond, zoals partners uit verschillende landen of verblijf in Rotterdam en elders, stuurt dit de procedure. Dit artikel bespreekt hoe bevoegdheid werkt, gebaseerd op EU- en Nederlandse regels, met tips voor lokale ondersteuning via het Juridisch Loket Rotterdam.
Wat betekent bevoegdheid in het familierecht voor Rotterdammers?
Bevoegdheid duidt op de autoriteit van een rechter om een zaak te behandelen. In het familierecht, met name bij echtscheidingen, voorkomt dit chaos bij internationale situaties, zoals bij expats in Rotterdam. Zonder heldere normen riskeren partners dubbele procedures in verschillende landen, met hoge kosten en geschillen. In Rotterdam helpt de Gemeente Rotterdam met advies over internationale zaken.
Bevoegdheid in Nederland combineert nationale en internationale wetten. Voor EU-echtscheidingen geldt de EU-Verordening (EU) nr. 2011/2203, de Brussel II-bis-verordening, die regels uniformiseert voor erkenning en uitvoering in de EU. Buiten de EU hanteren we bilaterale verdragen of het Nederlandse Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Rotterdammers kunnen bij het Juridisch Loket Rotterdam gratis advies inwinnen over deze regels.
Wettelijke gronden voor bevoegdheid in Rotterdam
Artikel 3 van de Brussel II-bis-verordening vormt de basis voor EU-bevoegdheid. Het lijst criteria op voor lidstatenrechtbanken. Belangrijke punten zijn:
- Gemeenschappelijke nationaliteit: Beide partners met nationaliteit van een lidstaat maken die rechtbank bevoegd.
- Woonplaats: De rechtbank in de lidstaat van gezamenlijke verblijfplaats is bevoegd, zoals de Rechtbank Rotterdam voor lokale bewoners.
- Laatste gezamenlijke woonplaats: Als de eiser er nog woont, geldt die rechtbank, ideaal voor Rotterdammers die recent verhuisden.
- Woonplaats eiser: De rechtbank van de eisers verblijfplaats kan bevoegd zijn.
- Nationaliteit eiser: Subsidiair de rechtbank van de eisers nationaliteit, als andere criteria falen.
In Nederland verwijst het Burgerlijk Wetboek Boek 1 (BW), Artikel 149 e.v., naar EU-normen. Voor niet-EU-zaken, zoals met partners uit de VS of Azië, past het Rv Artikel 802 e.v. toe op basis van woonplaats of keuze. Nederland volgt ook Haagse verdragen, zoals het Verdrag over bevoegdheid en erkenning bij ouderschap (1980), vooral relevant voor kinderzaken in Rotterdam.
Vergelijking EU versus niet-EU voor Rotterdam
Hier een overzicht van criteria, met focus op lokale implicaties:
| Criterium | EU (Brussel II-bis) | Niet-EU (Nederlands Rv) |
|---|---|---|
| Woonplaats | Beide of eiser in EU-lidstaat, bv. Rotterdam | Woonplaats in Nederland; anders nationaliteit |
| Nationaliteit | Gemeenschappelijk of eiser | Alleen zonder woonplaatslink |
| Overeenkomst partners | Via keuzeclausule mogelijk | Forumkeuze beperkt toegestaan |
| Erkenning vonnis | Automatisch in EU | Via exequatur in Nederland |
Praktijkvoorbeelden voor Rotterdammers
Neem een Nederlands-Belgisch stel in Rotterdam; de vrouw is Belgisch. Als de man scheiding aanvraagt bij de Rechtbank Rotterdam, is die bevoegd wegens laatste gezamenlijke woonplaats en eisers verblijf (Artikel 3, lid 1, sub b Brussel II-bis). Het vonnis geldt automatisch in België.
Voorbeeld twee: Een Rotterdams paar woont in de VS, maar de vrouw retourneert naar Rotterdam en start procedure. De Rechtbank Rotterdam is bevoegd op basis van haar woonplaats (Artikel 3, lid 1, sub a). Blijven ze in de VS, dan beslist een Amerikaanse rechter, en erkenning in Nederland vereist Rv Artikel 985.
Bij een huwelijk in Spanje, woonplaats in Duitsland en Nederlandse nationaliteit, domineert de Duitse woonplaats. Start in Rotterdam, dan kan bevoegdheid betwist worden, leidend tot 'lis pendens' (eerste procedure prevaleert, Artikel 19 Brussel II-bis). Het Juridisch Loket Rotterdam adviseert hierover.
Rechten en verplichtingen bij bevoegdheidscontrole in Rotterdam
Je mag bevoegdheid aanvechten als de verkeerde rechtbank lijkt gekozen, vroeg in de procedure bij de Rechtbank Rotterdam, anders accepteer je stilzwijgend. De rechter checkt dit zelf bij internationale kases. Geef accurate info over woonplaatsen en nationaliteiten; fouten veroorzaken ongeldige zaken of extra uitgaven.
Partners kunnen een forumkeuze vastleggen notarieel, voor de procedure en conform openbare orde. Stappen voor Rotterdammers:
- Beoordeel je geval met de criteria.
- Consulteer een advocaat of het Juridisch Loket Rotterdam voor internationale aspecten.
Veelgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van scheiding?
Bij scheiding worden huwelijkse goederen verdeeld, wordt alimentatie bepaald als nodig, en wordt bepaald wie voor de kinderen zorg draagt.
Hoe wordt het gezag over kinderen bepaald?
Ouders kunnen gezamenlijk gezag hebben of het gezag kan naar één ouder gaan. De rechter beslist in het belang van het kind.
Wat is alimentatie?
Alimentatie is een maandelijkse uitkering van één ouder aan de ander of voor kinderen, bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien.
Kan ik mijn kind meenemen als ik ga scheiden?
Dit hangt af van wie het gezag heeft. Met gezag mag je je kind meenemen. Zonder gezag kan dit alleen met toestemming of rechterlijke machtiging.
Hoe lang duurt een scheidingsprocedure?
Met wederzijds goedvinden kan een scheiding in minder dan 3 maanden afgehandeld zijn. Bij geschil kan het 1-2 jaar duren.