Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en belangrijke beslissingen over hun kind. Dit is in Nederland de standaard bij getrouwde ouders en na scheiding.
Wanneer gezamenlijk gezag?
Gezamenlijk gezag ontstaat automatisch bij:
- Gehuwde ouders (bij geboorte kind)
- Ouders met geregistreerd partnerschap
- Erkenning door vader na 1 januari 2023 (automatisch gezag)
Bij scheiding blijft gezamenlijk gezag de norm.
Rechten en plichten
Bij gezamenlijk gezag:
| Gezamenlijk beslissen over | Toelichting |
|---|
| Schoolkeuze | Beide ouders moeten instemmen |
| Medische behandelingen | Toestemming beide ouders nodig |
| Verhuizing | Overleg en vaak toestemming vereist |
| Paspoort/ID | Handtekening beide ouders |
| Grote uitgaven | Gezamenlijke beslissing |
Gezamenlijk gezag na scheiding
Na scheiding blijft gezamenlijk gezag in stand. Dit betekent:
- Beide ouders blijven gezaghebbend
- Belangrijke beslissingen worden samen genomen
- Het ouderschapsplan legt de praktische uitwerking vast
- Eenhoofdig gezag is uitzondering, niet de regel
Geschillenregeling
Als ouders met gezamenlijk gezag het niet eens worden, kunnen zij:
- Eerst proberen er samen uit te komen
- Een mediator inschakelen
- De rechter vragen om een beslissing (vervangende toestemming)
Dagelijkse beslissingen
Niet voor elke beslissing is overleg nodig. De ouder bij wie het kind verblijft, neemt dagelijkse beslissingen:
- Bedtijd en eetmomenten
- Dagelijkse activiteiten
- Kleding
- Huiswerk
Kan mijn ex verhuizen met het kind zonder mijn toestemming?
Bij gezamenlijk gezag moet de verhuizende ouder toestemming vragen aan de andere ouder. Wordt deze geweigerd, dan kan de rechter vervangende toestemming geven. De rechter weegt het belang van het kind en beide ouders af.
Wat als mijn ex-partner mij niet betrekt bij beslissingen?
U kunt uw ex-partner schriftelijk wijzen op de verplichting om u te betrekken. Blijft dit zonder resultaat, dan kunt u de rechter vragen om een regeling of om een beslissing te vernietigen die zonder uw toestemming is genomen.
Kan gezamenlijk gezag worden beëindigd?
Ja, de rechter kan op verzoek van een ouder het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is en gezamenlijk gezag niet werkt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe werkt gezamenlijk gezag na een scheiding precies?**
Na een scheiding blijft gezamenlijk gezag automatisch van kracht. Beide ouders blijven verantwoordelijk voor belangrijke beslissingen over het kind, zoals schoolkeuze, medische behandelingen en verhuizingen. In het ouderschapsplan leggen jullie vast hoe de zorg en opvoeding praktisch worden geregeld. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de rechter overgaan tot eenhoofdig gezag, bijvoorbeeld bij ernstige conflicten of als het kind in gevaar is.
**Mag mijn ex-partner zomaar met ons kind verhuizen?**
Nee, bij gezamenlijk gezag is toestemming van beide ouders vereist voor een verhuizing met het kind. Weigert je ex-partner toestemming, dan kan de rechter vervangende toestemming verlenen. De rechter beoordeelt of de verhuizing in het belang van het kind is, bijvoorbeeld door te kijken naar de impact op de relatie met de andere ouder en de stabiliteit voor het kind.
**Wat kan ik doen als mijn ex mij niet betrekt bij belangrijke beslissingen?**
Eerst kunt u uw ex-partner schriftelijk wijzen op de wettelijke verplichting om u te betrekken bij belangrijke beslissingen. Helpt dit niet, dan kunt u de rechter inschakelen. De rechter kan een beslissing van uw ex vernietigen als deze zonder uw toestemming is genomen en kan eventueel een regeling treffen om toekomstige conflicten te voorkomen.
**Welke beslissingen mag ik alleen nemen als het kind bij mij verblijft?**
Dagelijkse beslissingen mag u alleen nemen, zoals bedtijden, maaltijden, kledingkeuze, huiswerk en dagelijkse activiteiten. Voor belangrijke beslissingen, zoals schoolkeuze, medische ingrepen of grote uitgaven, is altijd overleg en toestemming van beide ouders vereist. Twijfelt u of een beslissing dagelijks of belangrijk is, raadpleeg dan een juridisch adviseur.
**Hoe kan ik eenhoofdig gezag aanvragen?**
U kunt eenhoofdig gezag aanvragen bij de rechtbank als u kunt aantonen dat gezamenlijk gezag niet in het belang van het kind is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij ernstige conflicten, verwaarlozing of als de andere ouder niet in staat is om verantwoordelijkheid te dragen. De rechter beslist altijd op basis van het belang van het kind, niet op basis van uw wensen als ouder.
**Wat gebeurt er als we het niet eens worden over een belangrijke beslissing?**
Probeer eerst samen tot een oplossing te komen. Lukt dit niet, dan kunt u een mediator inschakelen om te bemiddelen. Als ook dat niet werkt, kunt u de rechter vragen om een beslissing te nemen. De rechter kan bijvoorbeeld vervangende toestemming verlenen voor een beslissing waarover u het niet eens wordt, zoals een medische behandeling of schoolkeuze.
**Krijgt de vader automatisch gezamenlijk gezag na erkenning van het kind?**
Sinds 1 januari 2023 krijgt de vader automatisch gezamenlijk gezag bij erkenning van het kind. Voor erkenningen vóór deze datum moet de vader gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank of via een gezagsregister. Bij gehuwde ouders of geregistreerd partnerschap ontstaat gezamenlijk gezag automatisch bij de geboorte van het kind.
### TL;DR
Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor belangrijke beslissingen over hun kind, ook na scheiding. Dit is de standaardregeling in Nederland, tenzij de rechter anders beslist. Dagelijkse beslissingen mag de ouder bij wie het kind verblijft alleen nemen, maar voor grote keuzes is overleg verplicht.
### Key Takeaways
- Gezamenlijk gezag is de standaard bij gehuwde ouders, geregistreerd partnerschap en sinds 2023 bij erkenning door de vader.
- Belangrijke beslissingen (school, medische behandelingen, verhuizing) vereisen toestemming van beide ouders, ook na scheiding.
- Dagelijkse beslissingen (bedtijd, kleding, huiswerk) mag de ouder bij wie het kind verblijft alleen nemen.
- Bij conflicten kunt u een mediator inschakelen of de rechter vragen om een beslissing.
- Gezamenlijk gezag kan alleen door de rechter worden gewijzigd in eenhoofdig gezag als dit in het belang van het kind is.