Als ongehuwde vader heeft u niet automatisch gezag over uw kind. Sinds 2023 krijgt u bij erkenning wel automatisch gezag, maar voor oudere erkenningen moet u gezag apart aanvragen.
Automatisch gezag sinds 2023
Sinds 1 januari 2023 krijgt een vader die zijn kind erkent automatisch gezamenlijk gezag met de moeder. Dit geldt voor erkenningen vanaf die datum.
Gezag aanvragen (voor 2023)
Vaders die hun kind vóór 2023 hebben erkend, moeten gezag apart aanvragen:
Gezamenlijk verzoek (met toestemming moeder)
- Vul het formulier 'Verzoek gezamenlijk gezag' in
- Beide ouders ondertekenen
- Stuur naar de rechtbank
- Geen zitting nodig, aantekening in gezagsregister
Eenzijdig verzoek (zonder toestemming moeder)
- Verzoekschrift via advocaat indienen
- Motiveren waarom gezag in belang van kind is
- Rechtbank beoordeelt het verzoek
- Moeder kan verweer voeren
- Rechter beslist
Voorwaarden eenzijdig verzoek
De rechter wijst gezag toe als:
- De vader een band heeft met het kind
- Gezag in het belang van het kind is
- Er geen onaanvaardbaar risico is voor het kind
Gezagsregister
Het gezag wordt aangetekend in het gezagsregister van de rechtbank. Dit is openbaar en kan worden geraadpleegd via rechtspraak.nl.
| Situatie | Gezag vader |
|---|
| Getrouwd bij geboorte | Automatisch |
| Geregistreerd partnerschap | Automatisch |
| Erkenning na 1-1-2023 | Automatisch bij erkenning |
| Erkenning vóór 1-1-2023 | Aanvragen bij rechtbank |
Kost het geld om gezag aan te vragen?
Een gezamenlijk verzoek is gratis. Bij een eenzijdig verzoek (via advocaat) betaalt u griffierecht en advocaatkosten. Bij een laag inkomen komt u mogelijk in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand.
Kan de moeder gezag weigeren?
Als moeder weigert mee te werken aan gezamenlijk gezag, kan de vader een eenzijdig verzoek indienen. De rechter beoordeelt dan of gezag in het belang van het kind is. Weigering van de moeder is op zichzelf geen reden om gezag niet toe te kennen.
Hoe lang duurt de procedure?
Een gezamenlijk verzoek wordt binnen enkele weken verwerkt. Een eenzijdig verzoek duurt langer, gemiddeld 3-6 maanden, afhankelijk van of de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingeschakeld.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik gezag aan als de moeder akkoord gaat?**
Vul het formulier 'Verzoek gezamenlijk gezag' in, dat u online of bij de rechtbank kunt vinden. Beide ouders moeten het formulier ondertekenen. Stuur het vervolgens naar de rechtbank in uw regio. Er is geen zitting nodig; het gezag wordt binnen enkele weken in het gezagsregister aangetekend. Deze procedure is gratis en vereist geen advocaat.
**Wat als de moeder weigert mee te werken aan gezamenlijk gezag?**
U kunt een eenzijdig verzoek indienen via een advocaat. Hierbij moet u motiveren waarom gezag in het belang van het kind is, bijvoorbeeld door aan te tonen dat u een band met het kind heeft. De rechter beslist uiteindelijk of gezag wordt toegekend. De moeder kan verweer voeren, maar haar weigering is op zichzelf geen reden om het verzoek af te wijzen.
**Hoe lang duurt het voordat gezag is geregeld?**
Een gezamenlijk verzoek (met toestemming van de moeder) wordt meestal binnen enkele weken verwerkt. Een eenzijdig verzoek (zonder toestemming) duurt langer, gemiddeld 3 tot 6 maanden. Dit hangt af van de complexiteit van de zaak en of de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingeschakeld voor een advies.
**Wat kost het om gezag aan te vragen?**
Een gezamenlijk verzoek is gratis. Bij een eenzijdig verzoek betaalt u griffierecht (ongeveer €100-€200) en advocaatkosten (variërend per zaak). Als u een laag inkomen heeft, komt u mogelijk in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand, waardoor de kosten lager uitvallen of zelfs volledig worden gedekt.
**Hoe weet ik of ik automatisch gezag heb?**
U heeft automatisch gezag als u getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had bij de geboorte van het kind. Sinds 1 januari 2023 heeft u ook automatisch gezag als u het kind na die datum heeft erkend. Voor erkenningen vóór 2023 moet u gezag apart aanvragen. Controleer het gezagsregister via rechtspraak.nl voor de actuele status.
**Kan ik gezag aanvragen als ik het kind nog niet heb erkend?**
Nee, eerst moet u het kind erkennen bij de gemeente. Pas daarna kunt u gezag aanvragen. Voor erkenningen na 1 januari 2023 krijgt u automatisch gezag. Voor oudere erkenningen moet u een apart verzoek indienen bij de rechtbank, al dan niet met toestemming van de moeder.
**Wat gebeurt er als de rechter mijn eenzijdig verzoek afwijst?**
Als de rechter uw verzoek afwijst, blijft het gezag bij de moeder. U kunt in hoger beroep gaan binnen drie maanden na de uitspraak. Bespreek met uw advocaat of dit zinvol is, bijvoorbeeld als er nieuwe feiten zijn die het belang van het kind onderstrepen. U kunt ook later een nieuw verzoek indienen als de omstandigheden veranderen.
### TL;DR
Sinds 2023 krijgt een vader automatisch gezag bij erkenning, maar voor oudere erkenningen moet dit apart worden aangevraagd. Met toestemming van de moeder is de procedure eenvoudig en gratis, zonder toestemming duurt het langer en zijn er kosten aan verbonden. De rechter beslist altijd in het belang van het kind.
### Key Takeaways
- Automatisch gezag geldt alleen voor erkenningen na 1 januari 2023 of bij huwelijk/geregistreerd partnerschap bij geboorte.
- Met toestemming van de moeder is gezag snel en gratis aan te vragen via een gezamenlijk verzoek.
- Zonder toestemming van de moeder moet u via een advocaat een eenzijdig verzoek indienen, wat gemiddeld 3-6 maanden duurt.
- De rechter beslist altijd op basis van het belang van het kind, niet op basis van de wensen van de ouders.
- Controleer het gezagsregister via rechtspraak.nl om de actuele gezagsstatus van uw kind te zien.