Een geregistreerd partnerschap is juridisch bijna gelijk aan een huwelijk. Je registreert bij de gemeente en hebt dezelfde rechten en plichten als gehuwden.
Wat is geregistreerd partnerschap?
Geregistreerd partnerschap is een officiële verbintenis tussen twee personen, ingevoerd in 1998. De juridische gevolgen zijn vrijwel gelijk aan het huwelijk.
Verschil met huwelijk
| Aspect | Huwelijk | Geregistreerd partnerschap |
|---|
| Ceremonievereiste | Ja, met jawoord | Nee, alleen handtekening |
| Vermogensrecht | Gelijk | Gelijk |
| Kinderen | Automatisch gezag | Automatisch gezag (sinds 2002) |
| Beëindiging | Altijd via rechter | Zonder rechter mogelijk (zonder kinderen) |
| Internationale erkenning | Breed erkend | Minder breed erkend |
Voorwaarden
De voorwaarden zijn gelijk aan die voor het huwelijk:
- Minimaal 18 jaar
- Niet al gehuwd of geregistreerd partner
- Geen te nauwe bloedverwantschap
Beëindiging zonder rechter
Een uniek aspect van geregistreerd partnerschap is beëindiging zonder rechter, maar alleen als:
- Beide partners het eens zijn
- Er geen minderjarige kinderen zijn
- Een advocaat of notaris de overeenkomst opstelt
Veelgestelde vragen
Waarom kiezen mensen voor partnerschap in plaats van huwelijk?
Sommigen vinden het minder traditioneel, anderen willen geen ceremonie, of vinden de mogelijkheid tot eenvoudige beëindiging aantrekkelijk.
Kan ik mijn partnerschap omzetten in een huwelijk?
Ja, dit kan eenvoudig bij de gemeente. Het omgekeerde kan ook.
Is een geregistreerd partnerschap in het buitenland geldig?
Niet overal. Veel landen erkennen het als samenlevingsvorm, maar niet altijd als equivalent van een huwelijk.
## Veelgestelde vragen
**Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een geregistreerd partnerschap en een huwelijk?**
De grootste verschillen zitten in de ceremonie (geen jawoord nodig bij partnerschap), de beëindiging (zonder rechter mogelijk bij partnerschap als er geen kinderen zijn) en internationale erkenning (huwelijk wordt breder erkend). Qua rechten en plichten, zoals vermogensrecht en gezag over kinderen, zijn ze vrijwel gelijk sinds 2002. Kies partnerschap als je flexibiliteit wilt of een minder formele verbintenis.
**Hoe kan ik mijn geregistreerd partnerschap beëindigen zonder rechter?**
Je kunt je partnerschap zonder rechter beëindigen als: 1) beide partners het eens zijn, 2) er geen minderjarige kinderen zijn, en 3) een advocaat of notaris een beëindigingsovereenkomst opstelt. Deze overeenkomst moet worden ingeschreven bij de burgerlijke stand. Dit proces is sneller en goedkoper dan een echtscheiding, maar alleen mogelijk onder deze voorwaarden.
**Krijgen we automatisch ouderlijk gezag over kinderen in een geregistreerd partnerschap?**
Ja, sinds 2002 krijgen geregistreerde partners automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag over kinderen die tijdens het partnerschap worden geboren. Voor kinderen uit eerdere relaties moet het gezag wel apart worden geregeld via de rechtbank. Dit geldt voor zowel heteroseksuele als homoseksuele stellen.
**Wat gebeurt er met mijn erfenis als ik een geregistreerd partnerschap heb?**
Net als bij een huwelijk ben je automatisch elkaars wettelijke erfgenaam. Zonder testament erft je partner de hele nalatenschap als er geen kinderen zijn. Met kinderen erft je partner de helft en de kinderen de andere helft. Je kunt afwijkende afspraken maken in een testament, maar let op: je partner heeft altijd recht op de legitieme portie.
**Kan ik mijn achternaam wijzigen na het aangaan van een geregistreerd partnerschap?**
Ja, je kunt kiezen om de achternaam van je partner te gaan voeren, net als bij een huwelijk. Dit doe je bij de aangifte van het partnerschap of later via de gemeente. Je kunt ook kiezen voor een dubbele achternaam (bijv. Jansen-De Vries). Kinderen krijgen automatisch de achternaam van de ouder die bij de aangifte is opgegeven als 'eerste ouder'.
**Wat kost het om een geregistreerd partnerschap aan te gaan?**
De kosten variëren per gemeente, maar reken op €50 tot €150 voor de standaardregistratie. Extra kosten kunnen ontstaan als je een ceremonie wilt (bijv. in een trouwzaal) of een notaris inschakelt voor huwelijkse voorwaarden. Voor de omzetting naar een huwelijk of beëindiging zonder rechter betaal je ook leges (€100-€300). Vraag altijd een offerte bij je gemeente.
**Hoe zit het met alimentatie bij beëindiging van een geregistreerd partnerschap?**
De alimentatieregels zijn identiek aan die bij een huwelijk. Als één partner financieel afhankelijk is, kan de rechter partneralimentatie toekennen voor maximaal 12 jaar (of korter bij korte relaties). Bij beëindiging zonder rechter kun je zelf afspraken maken over alimentatie in de beëindigingsovereenkomst. Laat je altijd adviseren door een advocaat of mediator.
### TL;DR
Een geregistreerd partnerschap is juridisch bijna gelijk aan een huwelijk, maar met meer flexibiliteit: geen ceremonie vereist en eenvoudigere beëindiging (zonder rechter mogelijk bij wederzijds goedvinden en zonder kinderen). Het biedt dezelfde rechten en plichten, zoals ouderlijk gezag en erfrecht, maar wordt internationaal minder breed erkend dan een huwelijk.
### Key Takeaways
- Geregistreerd partnerschap en huwelijk zijn juridisch vrijwel gelijk, maar partnerschap is flexibeler (geen ceremonie, eenvoudigere beëindiging).
- Beëindiging zonder rechter is mogelijk als beide partners akkoord zijn, er geen minderjarige kinderen zijn en een advocaat/notaris de overeenkomst opstelt.
- Automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag geldt sinds 2002, zowel voor heteroseksuele als homoseksuele stellen.
- Internationale erkenning is beperkter dan bij een huwelijk; check lokale wetgeving als je in het buitenland woont of reist.
- Erfrecht, alimentatie en achternaamwijziging werken hetzelfde als bij een huwelijk.