Als een man het vaderschap niet vrijwillig erkent, kan het vaderschap gerechtelijk worden vastgesteld. De rechter bepaalt dan dat de man de juridische vader is van het kind.
Wanneer gerechtelijke vaststelling?
Gerechtelijke vaststelling is nodig als:
- De biologische vader weigert het kind te erkennen
- De biologische vader is overleden voordat hij kon erkennen
- De biologische vader is onbekend en er moet verwekkerschap worden vastgesteld
Wie kan het verzoeken?
| Verzoeker | Toelichting |
|---|
| De moeder | Tijdens leven van de vermoedelijke vader |
| Het kind | Ook na overlijden van de vader |
| De biologische vader zelf | Als moeder/kind niet meewerken aan erkenning |
Bewijs: DNA-onderzoek
Het bewijs wordt geleverd door DNA-onderzoek. De rechter kan een DNA-test bevelen. Als de vermoedelijke vader weigert, kan de rechter daar conclusies aan verbinden.
Procedure
- Verzoekschrift indienen via advocaat
- Rechter beveelt zo nodig DNA-onderzoek
- Rechter stelt vaderschap vast bij bewijs
- Vaderschap werkt terug tot geboorte
Gevolgen
- Man wordt juridisch vader met terugwerkende kracht
- Onderhoudsplicht ontstaat (ook met terugwerkende kracht)
- Kind wordt erfgenaam
- Vader krijgt niet automatisch gezag (moet apart worden geregeld)
Termijnen
Er geldt geen verjaringstermijn voor gerechtelijke vaststelling. Ook volwassen kinderen kunnen vaderschap laten vaststellen, zelfs als de vader is overleden.
Kan de man worden gedwongen tot DNA-onderzoek?
De rechter kan een DNA-onderzoek bevelen. Als de man weigert, kan de rechter dit in zijn nadeel uitleggen en het vaderschap vaststellen op basis van andere aanwijzingen.
Krijgt de vader dan ook gezag?
Nee, gerechtelijke vaststelling geeft alleen juridisch vaderschap. Voor gezag moet apart een verzoek worden ingediend. De vader kan wel omgang vragen.
Kan ook vaderschap worden vastgesteld van een overleden man?
Ja, het kind kan vaderschap laten vaststellen ook als de vader is overleden. DNA-onderzoek kan worden gedaan bij familieleden of soms via bewaard materiaal.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt een gerechtelijke vaderschapsprocedure gemiddeld?**
Een gerechtelijke vaderschapsprocedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de medewerking van partijen. Als DNA-onderzoek nodig is, kan dit de procedure verlengen. De rechter bepaalt de termijnen, maar een advocaat kan een realistische inschatting geven. Het is belangrijk om snel te handelen, vooral als er onderhoudsplicht of erfrecht in het geding is.
**Wat kost een gerechtelijke vaststelling van vaderschap?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500 tot €3.500, inclusief advocaatkosten, griffierechten en eventueel DNA-onderzoek. De rechter kan de verliezende partij veroordelen tot betaling van de kosten. Bij een laag inkomen kun je mogelijk rechtsbijstand aanvragen. Vraag altijd een offerte aan je advocaat voordat je start.
**Kan ik zelf een verzoek indienen zonder advocaat?**
Nee, voor een gerechtelijke vaderschapsprocedure is een advocaat verplicht. De procedure vereist juridische kennis en een formeel verzoekschrift. Een advocaat helpt bij het verzamelen van bewijs, zoals DNA-onderzoek, en vertegenwoordigt je in de rechtszaal. Zonder advocaat wordt je verzoek niet in behandeling genomen.
**Wat als de vermoedelijke vader in het buitenland woont?**
Als de vermoedelijke vader in het buitenland woont, kan de procedure ingewikkelder worden, maar het is mogelijk. De rechter kan internationale rechtshulp inschakelen voor DNA-onderzoek of getuigenverklaringen. Je advocaat kan helpen met de juiste juridische stappen, zoals het inschakelen van een buitenlandse advocaat of het aanvragen van een Europees bevel tot bewijsverkrijging.
**Kan ik achteraf nog onderhoudsgeld eisen als het vaderschap wordt vastgesteld?**
Ja, bij gerechtelijke vaststelling werkt het vaderschap terug tot de geboorte van het kind. Dit betekent dat je onderhoudsgeld kunt eisen voor de periode vanaf de geboorte tot het heden. De rechter kan een bedrag vaststellen en eventueel een betalingsregeling opleggen. Het is verstandig om dit direct in het verzoek op te nemen.
**Wat gebeurt er als de vermoedelijke vader overlijdt tijdens de procedure?**
Als de vermoedelijke vader overlijdt tijdens de procedure, kan het kind of de moeder het verzoek voortzetten. DNA-onderzoek kan dan worden gedaan bij familieleden van de overledene, zoals broers, zussen of ouders. Als er geen familie beschikbaar is, kan soms gebruik worden gemaakt van bewaard genetisch materiaal, zoals een eerdere bloedtest.
**Kan ik omgangsrecht aanvragen als het vaderschap gerechtelijk is vastgesteld?**
Ja, na gerechtelijke vaststelling kun je als vader omgangsrecht aanvragen. Dit is echter een aparte procedure en wordt niet automatisch toegekend. De rechter beoordeelt wat in het belang van het kind is. Je kunt ook een verzoek tot gezamenlijk gezag indienen, maar dit vereist medewerking van de moeder of een rechterlijke beslissing.
### TL;DR
Gerechtelijke vaststelling van vaderschap is mogelijk als een man weigert het kind te erkennen of is overleden. Het kind, de moeder of de biologische vader kan een verzoek indienen. De rechter kan DNA-onderzoek bevelen en stelt het vaderschap vast bij voldoende bewijs. Het vaderschap werkt terug tot de geboorte, met gevolgen voor onderhoudsplicht en erfrecht, maar niet automatisch voor gezag.
### Key Takeaways
- Gerechtelijke vaststelling is nodig als de biologische vader weigert te erkennen of is overleden.
- De procedure vereist een advocaat en kan 6 tot 12 maanden duren, met kosten tussen €1.500 en €3.500.
- DNA-onderzoek is het belangrijkste bewijs, maar de rechter kan ook andere aanwijzingen gebruiken.
- Het vastgestelde vaderschap werkt terug tot de geboorte, met gevolgen voor onderhoudsplicht en erfrecht.
- Gezag en omgangsrecht moeten apart worden aangevraagd en zijn niet automatisch geregeld.