Gedoogbeleid en gedoogbeschikking

Bij gedogen ziet de overheid bewust af van handhaving. Dit kan via gedoogbeleid of een individuele gedoogbeschikking.

Wat is gedogen?

Gedogen betekent dat de overheid weet van een overtreding, maar bewust niet optreedt. Dit is alleen toegestaan in uitzonderlijke situaties.

Wanneer mag gedogen?

Gedogen is alleen aanvaardbaar als:

• Er concreet zicht is op legalisatie
• Handhaving onevenredig zou zijn
• Er een overgangssituatie is
• Het algemeen belang niet wordt geschaad

Gedoogbeschikking

Een gedoogbeschikking is een besluit waarin staat dat de overheid voorlopig niet handhaaft. Kenmerken:

• Schriftelijk en gemotiveerd
• Vaak tijdelijk en onder voorwaarden
• Kan worden ingetrokken
• Is een besluit waartegen bezwaar kan (door derden)

Gedoogbeleid

Gedoogbeleid is algemeen beleid over wanneer de overheid wel of niet handhaaft. Bijvoorbeeld:

• Gedoogbeleid voor coffeeshops
• Gedoogbeleid voor bepaalde bouwafwijkingen

Risico's van gedogen

Voor de overtreder	Voor derden
Geen zekerheid, gedogen kan stoppen	Kunnen handhaving eisen
Schade komt voor eigen risico	Kunnen bezwaar maken tegen gedoogbeschikking
Geen recht op schadevergoeding bij beëindiging	Kunnen civiele procedure starten

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Hoe vraag ik een gedoogbeschikking aan?** Een gedoogbeschikking vraag je meestal schriftelijk aan bij het bevoegde bestuursorgaan (bijv. gemeente of provincie). Leg duidelijk uit waarom gedogen in jouw situatie gerechtvaardigd is, bijvoorbeeld omdat legalisatie in voorbereiding is of handhaving onevenredig zou zijn. Voeg bewijsstukken toe, zoals plannen voor legalisatie of een verklaring van een deskundige. Het orgaan beoordeelt je verzoek en beslist gemotiveerd. Er is geen standaardprocedure, dus informeer vooraf bij de betreffende instantie. **Wat zijn de voorwaarden voor een gedoogbeschikking?** Een gedoogbeschikking wordt alleen verleend als aan strikte voorwaarden is voldaan. De overheid moet kunnen aantonen dat er concreet zicht is op legalisatie, handhaving onevenredig zou zijn, of er sprake is van een tijdelijke overgangssituatie. Daarnaast mag het algemeen belang niet worden geschaad. De beschikking is vaak tijdelijk, bevat specifieke voorwaarden en kan worden ingetrokken. Je hebt geen recht op gedogen, het is altijd een discretionaire bevoegdheid van de overheid. **Kan ik bezwaar maken tegen een afwijzing van mijn gedoogverzoek?** Ja, tegen een afwijzing van een gedoogverzoek kun je bezwaar maken. Dit doe je binnen zes weken na de datum van de beschikking bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen. In je bezwaarschrift leg je uit waarom je het niet eens bent met de afwijzing en waarom gedogen in jouw situatie wel gerechtvaardigd is. Het orgaan beoordeelt je bezwaar en neemt een nieuwe beslissing. Als je het niet eens bent met de uitkomst, kun je vervolgens in beroep bij de rechtbank. **Wat gebeurt er als de overheid stopt met gedogen?** Als de overheid besluit te stoppen met gedogen, moet je de overtreding onmiddellijk beëindigen of legaliseren. Vaak krijg je een redelijke termijn om de situatie aan te passen, bijvoorbeeld om een vergunning aan te vragen of de overtreding ongedaan te maken. Doe je dit niet, dan kan de overheid handhavend optreden, bijvoorbeeld met een dwangsom of bestuursdwang. Je hebt geen recht op schadevergoeding als het gedogen wordt beëindigd, tenzij er sprake is van onrechtmatig handelen door de overheid. **Kunnen omwonenden of concurrenten bezwaar maken tegen mijn gedoogbeschikking?** Ja, omwonenden of concurrenten kunnen bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking als zij een belang hebben bij handhaving. Zij kunnen bijvoorbeeld argumenteren dat hun belangen onevenredig worden geschaad door het gedogen. Het bestuursorgaan moet hun bezwaar beoordelen en kan de gedoogbeschikking intrekken of aanpassen. Ook kunnen zij via een civiele procedure proberen handhaving af te dwingen. Het is daarom verstandig om bij het aanvragen van een gedoogbeschikking rekening te houden met mogelijke bezwaren van derden. **Hoe lang duurt een gedoogbeschikking meestal?** Een gedoogbeschikking is meestal tijdelijk en geldt voor een specifieke periode, bijvoorbeeld zes maanden tot twee jaar. De duur hangt af van de omstandigheden, zoals de tijd die nodig is voor legalisatie of het oplossen van een overgangssituatie. De overheid kan de beschikking verlengen als de reden voor gedogen nog steeds geldt. Houd er rekening mee dat de beschikking altijd kan worden ingetrokken, ook vóór het einde van de geldigheidsduur, als de omstandigheden veranderen of het algemeen belang dat vereist. **Wat is het verschil tussen gedoogbeleid en een gedoogbeschikking?** Gedoogbeleid is een algemeen beleidskader waarin de overheid vastlegt onder welke voorwaarden zij in bepaalde situaties zal afzien van handhaving, bijvoorbeeld voor coffeeshops of kleine bouwafwijkingen. Een gedoogbeschikking is een individueel besluit waarin de overheid voor een specifieke situatie of persoon afziet van handhaving. Een beschikking is altijd schriftelijk, gemotiveerd en kan worden aangevochten. Beleid geldt voor een hele categorie gevallen en is minder specifiek. ### TL;DR Gedogen betekent dat de overheid bewust niet handhaaft bij een overtreding, maar alleen in uitzonderlijke gevallen zoals bij zicht op legalisatie of onevenredige handhaving. Een gedoogbeschikking is een tijdelijk, schriftelijk besluit met voorwaarden, terwijl gedoogbeleid algemene regels stelt. Gedogen kan altijd worden ingetrokken en biedt geen zekerheid of recht op schadevergoeding. ### Key Takeaways - Gedogen is een uitzondering en geen recht: de overheid kan altijd besluiten te handhaven. - Een gedoogbeschikking is tijdelijk, schriftelijk en kan onder voorwaarden worden verleend, maar is altijd aanvechtbaar door derden. - Gedoogbeleid geldt voor hele categorieën (bijv. coffeeshops), terwijl een gedoogbeschikking individueel is. - Bij beëindiging van gedogen heb je geen recht op schadevergoeding, maar wel op een redelijke termijn om de situatie aan te passen. - Omwonenden of concurrenten kunnen bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking als hun belangen worden geschaad.