Brussel II-ter-verordening voor Rotterdammers

Brussel II-ter-verordening in Rotterdam

De Brussel II-ter-verordening is een EU-regelgeving die richtlijnen biedt voor jurisdictie, erkenning en uitvoering van familierechtelijke uitspraken, zoals bij scheidingen en ouderlijke verantwoordelijkheden, in de hele Europese Unie. Voor inwoners van Rotterdam zorgt deze verordening voor een consistente benadering bij internationale familieconflicten, met extra focus op het voorkomen van kinderontvoering en de bescherming van kinderrechten in een multiculturele havenstad als Rotterdam.

Wat houdt de Brussel II-ter-verordening in voor Rotterdam?

Officieel bekend als Verordening (EU) 2019/1111, update deze Brussel II-ter-verordening de vorige Brussel IIa-versie en is van kracht sinds 1 augustus 2022. Ze bepaalt welke rechtbanken in EU-landen bevoegd zijn voor huwelijks- en ouderlijke zaken. Voor Rotterdammers met een internationale achtergrond, bijvoorbeeld bij een scheiding met een partner uit een ander EU-land zoals België of Duitsland, is dit cruciaal. De regels gelden in alle EU-landen behalve Denemarken en voorkomen 'forum shopping', waarbij partijen een voordelige rechtbank zoeken. In Rotterdam, met zijn diverse bevolking, helpt dit bij het navigeren door grensoverschrijdende familierecht.

De kern is kinderbescherming. Strenge bepalingen verbieden het verplaatsen van kinderen over grenzen om rechtszaken te ontwijken. Dit sluit aan bij het Haags Kinderontvoeringsverdrag van 1980, maar is afgestemd op EU-specifieke situaties, relevant voor families in wijken als Rotterdam-Zuid of de havengebieden.

Wettelijke basis in Rotterdam

Als direct toepasselijke EU-wetgeving geldt de Brussel II-ter-verordening volledig in Nederland, inclusief Rotterdam. Belangrijke artikelen omvatten:

• Artikel 1 tot 3: Beschrijven het bereik, zoals echtscheidingen, scheidingen van tafel en bed, en ouderlijke zaken (voogdij, woonplaats en omgangsrecht).
• Artikelen 5 tot 18: Stellen jurisdictie vast, met nadruk op de gewone woonplaats van het kind.
• Artikelen 19 tot 39: Regelen erkenning en uitvoering van beslissingen, met een versimpelde procedure zonder exequatur (geen losse erkenning vereist).
• Artikelen 40 tot 55: Adresseren kinderontvoering, inclusief regels voor snelle terugkeer en het recht van het kind om gehoord te worden.

In Rotterdam wordt dit geïmplementeerd via de Wet conflictenrecht familierecht en valt onder de Rechtbank Rotterdam en de Raad voor de Kinderbescherming. Rotterdammers kunnen voor advies terecht bij het Juridisch Loket Rotterdam. Meer over internationale scheidingen? Bekijk ons artikel over internationale echtscheiding.

Toepassingsgebied voor Rotterdammers

Deze verordening is bedoeld voor EU-zaken met een internationaal tintje, waaronder:

• Scheidingen of ontbinding van partnerschappen waar partijen in diverse EU-landen wonen, zoals een Rotterdammer met een partner in Antwerpen.
• Geschillen over de woonplaats of het ouderlijk gezag van kinderen onder de 18.
• Grensoverschrijdende kinderontvoering, bijvoorbeeld als een ouder het kind zonder toestemming naar een ander EU-land meeneemt.

Ze dekt geen erfrecht of alimentatie (daarvoor gelden Brussel I of Rome III). Voor landen buiten de EU hanteren we bilaterale afspraken of het Haags Verdrag. In Rotterdam, met veel expats via de haven, is dit dagelijks relevant.

Jurisdictie in familierecht voor Rotterdam

De competente rechtbank hangt af van de gewone woonplaats van het kind (artikel 8). Woont het kind in Rotterdam, dan is de Rechtbank Rotterdam bevoegd, ongeacht waar de ouders leven. Uitzonderingen omvatten:

• Prorogatie (artikel 12): Partijen kunnen gezamenlijk een andere rechtbank aanwijzen.
• Restjurisdictie (artikel 18): Bij gebrek aan andere opties kan de rechtbank van de nationaliteit van de partners oordelen.

Dit systeem blokkeert manipulatie via kinder-verplaatsing. Praktisch gezien kan de Rechtbank Rotterdam een uitspraak doen over een kind dat recent in Rotterdam woonde, zelfs als het nu in een naburig EU-land is.

Erkenning en tenuitvoerlegging in Rotterdam

Uitspraken uit een EU-land worden automatisch erkend in andere (artikel 40), zonder extra stappen. Voor uitvoering in Rotterdam volstaat een eenvoudig verzoek bij de deurwaarder of de Rechtbank Rotterdam. Vernieuwingen in de ter-versie:

• Versnelde trajecten: Beslissingen bij kinderontvoering binnen 6 weken.
• Hoorrecht van het kind (artikel 28): Kinderen vanaf 8 jaar (of eerder als passend) moeten gehoord worden, in persoon of via videoverbinding.

Een overzichtsvergelijking met de vorige Brussel IIa:

Praktische voorbeelden voor Rotterdammers

Neem een koppel uit Rotterdam met Belgische roots dat scheidt. De moeder blijft met de kinderen in Rotterdam-Feijenoord, de vader verhuist naar Brussel. De Rechtbank Rotterdam neemt de ouderlijke regeling ter hand volgens de Brussel II-ter-verordening. Een uitspraak over verblijf wordt direct in België uitgevoerd, via de lokale jeugdrechtbank daar.

Of: Een Rotterdamse ouder verplaatst het kind stiekem naar Duitsland om een betere regeling te forceren. De Rechtbank Rotterdam kan directe terugkeer bevelen, die in Duitsland wordt afgedwongen. In 2022 registreerde Nederland rond de 150 zulke grensoverschrijdende gevallen, met Rotterdam als hotspot door zijn internationale connecties. Voor hulp: contacteer het Juridisch Loket Rotterdam of de Gemeente Rotterdam voor lokale ondersteuning.