Afwijken van het bestemmingsplan in Rotterdam
In Rotterdam kun je met een afwijking van het bestemmingsplan toestemming krijgen van de Gemeente Rotterdam voor bouw- of gebruiksveranderingen die niet stroken met het huidige plan. Dit is handig voor kleine wijzigingen in de bruisende havenstad, zoals aanpassingen aan de Maasoevers of wijken als Rotterdam-Zuid. De aanvraag loopt via een omgevingsvergunning en biedt soepelheid in de ruimtelijke ontwikkeling zonder het plan meteen aan te passen.
Waarom afwijken in Rotterdam?
Het bestemmingsplan regelt wat mag op een kavel, van wonen tot industrie in de Rotterdamse haven. Voor afwijkende plannen, zoals een lichte overschrijding van de hoogte in een dichtbevolkt gebied of tijdelijk gebruik voor evenementen, is afwijken ideaal. Het scheelt tijd en geld vergeleken met een planherziening. Na de Omgevingswet van 1 januari 2024 blijven oude plannen via overgangsrecht gelden tot vervanging door een omgevingsplan, wat in Rotterdam volop speelt door de stadsontwikkeling.
Wettelijke basis
Regels voor afwijkingen vind je in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) voor oudere gevallen en de Omgevingswet (Ow) voor nieuwere. Kernartikelen:
- Artikel 2.12 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo): Voorwaarden omgevingsvergunning tegen het bestemmingsplan in (overgangsrecht).
- Artikel 5.1 en 5.2 Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl): 'Kruimelregelingen' voor kleine afwijkingen onder de Omgevingswet.
- Artikel 4.7 Omgevingswet: Voor tijdelijke afwijkingen.
- Artikel 3.14 Wet ruimtelijke ordening (oud): Standaard- en structurele afwijkingen.
De Gemeente Rotterdam als bevoegd gezag keurt alleen goed met solide ruimtelijke motivering en zonder botsing met omgevingsplannen of rijkregels.
Mogelijkheden tot afwijken
Afwijkingen variëren in schaal en duur. Overzicht:
| Soort afwijking | Wettelijke basis | Voorwaarden | Procedure |
|---|---|---|---|
| Kruimelafwijking | Art. 5.1 Bkl (Ow) / Art. 4 lid 2 Wro (oud) | Kleine wijzigingen, bv. max. 5 m² extra of tijdelijk gebruik | Versneld, vaak binnen 8 weken bij Gemeente Rotterdam |
| Reguliere afwijking | Art. 2.12 Wabo / Art. 3.14 Wro | Uitgebreidere afwijkingen met motivering | Normale route met inspraak |
| Tijdelijke afwijking | Art. 4.7 Ow | Tot 10 jaar, verlengbaar | Snel besluit |
| Structurele afwijking | Art. 3.14 lid 1 Wro (oud) | Voor langere termijn, met planwijziging | Uitgebreid proces |
Kruimelafwijking in Rotterdamse praktijk
Kruimelafwijkingen zijn geliefd voor kleinschalige klussen. Bijvoorbeeld: een dakkapel 1 meter hoger op een rijtjeshuis in Feijenoord. Past het in bijlage 2 Bkl, dan geeft de Gemeente Rotterdam snel groen licht.
De procedure stap voor stap in Rotterdam
Dien aan via omgevingsvergunning:
- Controleer het plan: Via ruimtelijkeplannen.nl, het Omgevingsloket of de Rotterdamse kaartviewer.
- Voorbereiden: Maak motivering, tekeningen en overleg met Gemeente Rotterdam (vooroverleg via balie of online).
- Aanvraag: Indienen bij Omgevingsloket Online (OLO).
- Beoordeling: Toetsing aan bruikbaarheidsnormen (art. 5.1 Wabo), 8-26 weken.
- Uitspraak: Goedkeuring, afwijzing of met eisen. Bezwaar binnen 6 weken bij gemeente.
- Starten: Na vergunning uitvoeren.
Rechten en plichten
Rechten:
- Volledige besluitmotivering.
- Vooroverleg en zienswijze.
- Bezwaar/beroep bij Rechtbank Rotterdam.
- Complete aanvraag met onderbouwing.
- Voorschriften nakomen, incl. milieu.
- Buren melden bij hinder.
Rotterdamse praktijkvoorbeelden
- Winkeluitbreiding: Supermarkt in Charlois breidt 10 m² uit; kruimelafwijking goedgekeurd, geen parkeerissue.
- Tijdelijke unit: Mantelzorgwoning in IJsselmonde voor 5 jaar, met sloopplicht.
- Afwijzing: Schuur in Kralingse Bos geweigerd door groenbeleid.
Rechtspraak (Raad van State) controleert of afwijking 'planmatig wenselijk' is.
Veelgestelde vragen
Kan ik in Rotterdam altijd afwijken?
Nee, alleen met wettelijke basis en goede onderbouwing. Grootse plannen vragen planwijziging.
Hoe lang duurt het?
Kruimel: max. 8 weken, regulier tot 26 weken. Volledig dossier versnelt.
Vergunning geweigerd?
Bezwaar binnen 6 weken bij Gemeente Rotterdam, dan beroep bij Rechtbank Rotterdam. Raadpleeg Juridisch Loket Rotterdam voor hulp.