Strafbare poging in Rotterdam
Een strafbare poging betreft een onvoltooid misdrijf waarbij concrete stappen zijn gezet om een strafbaar feit te plegen. In het Nederlandse strafrecht, toegepast door de Rechtbank Rotterdam, kun je al strafbaar zijn voordat het delict is afgerond. Dit artikel voor Rotterdammers legt uit wat dit inhoudt, wanneer het geldt en de lokale gevolgen.
Wat is een strafbare poging?
Het strafrecht onderscheidt voltooide delicten, pogingen en voorbereidende handelingen. Een strafbare poging ontstaat als de dader start met de uitvoering, maar het misdrijf niet afrondt. Dit beschermt de openbare orde in steden als Rotterdam, waar criminaliteit zoals diefstallen in de haven of wijken voorkomt.
De Hoge Raad stelt drie eisen voor strafbaarheid:
- Wederrechtelijke intentie: De dader moet bewust het misdrijf willen plegen.
- Start van uitvoering: Een directe, concrete actie richting het delict.
- Dadelijkheid: Voltooiing moet onmiddellijk haalbaar zijn, zonder onderbreking.
Dit scheidt poging van niet-strafbare voorbereiding. Meer details in ons artikel over Poging en voorbereiding.
Wettelijke grondslag
Geregeld in artikel 45 Wetboek van Strafrecht (Sr): "Poging tot misdrijf wordt gestraft, indien het misdrijf door den dader niet is voltooid, met gevangenisstraf van ten hoogste de helft van de maximumstraf voor het misdrijf, tenzij anders bepaald."
Voor overtredingen geldt artikel 46 Sr, maar poging daartoe is zeldzaam strafbaar. Bij misdrijven als moord (art. 287 Sr) of diefstal (art. 310 Sr) gelden specifieke regels. In Rotterdam ziet de Rechtbank dit vaak om preventie te bevorderen.
Eisen voor vervolging
Alle drie voorwaarden moeten kloppen:
- Intentie: Subjectief, bewezen via bewijs zoals camerabeelden uit Rotterdamse straten.
- Uitvoeringsstart: Het cruciale moment, bv. bij diefstal het pakken van goederen in een Kralingse winkelcentrum, niet het observeren.
- Onmiddellijke nabijheid: Voltooiing moet dichtbij zijn. Bij vrijwillig stoppen (afzien) mogelijk strafverlaging (art. 46b Sr).
Vrijwillig afzien
Artikel 46b Sr laat de rechter matigen of afzien als de dader uit eigen beweging stopt, bv. door gewetenswroeging.
Voorbeelden uit de praktijk
In Rotterdam forceert iemand een slot van een scooter in de wijk Feijenoord (uitvoeringsbegin), maar politie arriveert voor vertrek: poging diefstal.
Of: iemand haalt de trekker over met een nepvuurwapen in de Maasstad – poging moord (HR 12 april 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT3689).
Geen poging: een breekijzer kopen voor inbraak in de haven.
Mogelijke straffen
Maximaal helft van de straf voor het voltooide delict (art. 45 Sr), verder te matigen door de Rechtbank Rotterdam.
| Misdrijf | Max. straf voltooing | Max. straf poging |
|---|---|---|
| Diefstal (art. 310 Sr) | 4 jaar | 2 jaar |
| Moord (art. 289 Sr) | Levenslang/30 jaar | 15 jaar |
| Dreigement (art. 285 Sr) | 2 jaar | 1 jaar |
Ook taakstraffen of voorwaarden mogelijk, plus schadeclaims.
Rechten van verdachten en slachtoffers
Verdachte bij Rechtbank Rotterdam:
- Zwijg- en advocaatrecht vanaf verhoor (art. 40 Sv).
- Dossierinzage.
- Medewerking zonder zelfbeschuldiging.
Slachtoffer: Aangifte bij politie Rotterdam, claim via strafzaak (art. 51a Sv). Contacteer Juridisch Loket Rotterdam voor hulp.
Wapeningsbeginsel: straf niet hoger dan geëist.
Veelgestelde vragen
Is elke mislukte actie een strafbare poging?
Nee, alleen bij alle drie eisen. Mislukking door pech blijft poging; vrijwillig stoppen niet.
Wanneer is voorbereiding strafbaar?
Zeldzaam, behalve bij terrorisme (art. 130 Sr) of moord. Zie Poging en voorbereiding.
Vervolging ondanks spijt?
Ja, behalve bewezen vrijwillig afzien (art. 46b Sr).
Poging verijdeld door politie Rotterdam?
Ja, poging blijft staan bij uitvoeringsbegin.
Tips voor Rotterdammers
- Neem bij verdenking contact op met Juridisch Loket Rotterdam voor gratis advies.
- Verzamel bewijs voor afzien, zoals getuigen in de buurt.
- Slachtoffer? Doe aangifte bij politie Rotterdam en vraag slachtofferhulp via Gemeente Rotterdam.
- Preventie: meld verdachte situaties direct aan de wijkagent.