Smartengeld is de vergoeding voor immateriële schade: pijn, verdriet en gederfde levensvreugde door letsel. Het is een belangrijke schadepost naast de materiële schade.
Wat is smartengeld?
Smartengeld vergoedt de niet-financiële gevolgen van letsel:
- Lichamelijke pijn
- Psychisch lijden
- Gederfde levensvreugde
- Blijvende beperkingen
- Ontsiering (littekens, verminking)
Hoogte smartengeld
De hoogte hangt af van vele factoren:
| Factor | Invloed |
|---|
| Ernst van het letsel | Ernstiger letsel = hoger bedrag |
| Blijvende invaliditeit | Percentage functionele invaliditeit |
| Duur van herstel | Langer herstel = hoger bedrag |
| Leeftijd slachtoffer | Jong slachtoffer = vaak hoger |
| Aard van het letsel | Zichtbaar letsel, amputatie = hoger |
| Impact op dagelijks leven | Meer beperkingen = hoger |
ANWB Smartengeldgids
De ANWB Smartengeldgids bevat een overzicht van toegekende smartengeldbedragen in Nederland. Dit dient als richtlijn:
- Licht letsel (volledig herstel): € 500 - € 3.000
- Matig letsel (enige blijvende klachten): € 3.000 - € 15.000
- Ernstig letsel (blijvende beperkingen): € 15.000 - € 75.000
- Zeer ernstig letsel (zwaar blijvend): € 75.000 - € 250.000+
Smartengeld in Nederland vs. buitenland
Nederlandse smartengeldbedragen zijn relatief laag vergeleken met landen als de VS of VK. Er is discussie over verhoging van de bedragen.
Vaststelling
Smartengeld wordt vastgesteld door:
- Onderhandeling met de verzekeraar
- Vergelijking met eerdere uitspraken (Smartengeldgids)
- In laatste instantie: de rechter
Wanneer krijg ik smartengeld uitgekeerd?
Smartengeld wordt meestal uitgekeerd bij de eindafwikkeling, als de medische situatie stabiel is. Bij langlopende zaken kan een voorschot op smartengeld worden gevraagd.
Is smartengeld belastingvrij?
Ja, smartengeld is in Nederland vrijgesteld van inkomstenbelasting. Het wordt beschouwd als vergoeding voor immateriële schade, niet als inkomen.
Kan ik smartengeld krijgen zonder blijvend letsel?
Ja, ook bij tijdelijk letsel heeft u recht op smartengeld voor de pijn en beperkingen tijdens het herstel. Het bedrag is dan meestal lager.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik smartengeld aan en wat zijn de stappen?**
Smartengeld vraag je aan via de aansprakelijke partij of hun verzekeraar. Begin met het verzamelen van bewijs, zoals medische rapporten en foto’s van letsel. Dien een schadeclaim in met een onderbouwing van je immateriële schade. Onderhandel vervolgens met de verzekeraar, vaak met hulp van een letselschadeadvocaat. Als er geen akkoord komt, kun je naar de rechter stappen. Een advocaat kan je helpen om een realistisch bedrag te bepalen en je belangen te behartigen.
**Hoe lang duurt het voordat ik smartengeld ontvang?**
De duur hangt af van de complexiteit van je zaak. Bij eenvoudige letsels met volledige aansprakelijkheid kan het enkele maanden duren. Bij ernstig letsel of betwiste aansprakelijkheid kan het jaren duren, vooral als er een rechtszaak nodig is. Zodra je medische situatie stabiel is, wordt het smartengeld meestal bij de eindafwikkeling uitgekeerd. Bij langlopende zaken kun je soms een voorschot aanvragen.
**Kan ik smartengeld krijgen als ik zelf schuld heb aan het ongeval?**
Ja, maar het bedrag wordt verlaagd naar rato van je eigen schuld. Bijvoorbeeld: als je voor 30% schuld hebt, krijg je 70% van het smartengeld. Dit heet eigen schuld of eigen schuldverdeling. Bij volledige eigen schuld (100%) heb je geen recht op smartengeld. Een letselschadeadvocaat kan je helpen om je aandeel in de schuld te bepalen en je claim te optimaliseren.
**Wat is het verschil tussen smartengeld en materiële schade?**
Smartengeld vergoedt immateriële schade, zoals pijn, verdriet en gederfde levensvreugde. Materiële schade dekt financiële verliezen, zoals medische kosten, inkomensverlies of schade aan eigendommen. Smartengeld is een vast bedrag gebaseerd op de ernst van het letsel, terwijl materiële schade precies wordt berekend aan de hand van facturen en inkomensgegevens. Beide schadeposten kunnen naast elkaar worden geclaimd.
**Hoe wordt de hoogte van smartengeld bepaald?**
De hoogte hangt af van factoren zoals de ernst van het letsel, duur van herstel, blijvende beperkingen en impact op je dagelijks leven. Rechters en verzekeraars gebruiken de ANWB Smartengeldgids als richtlijn, waarin eerdere uitspraken zijn opgenomen. Een letselschadeadvocaat kan je helpen om een realistisch bedrag te bepalen door vergelijkbare zaken te analyseren en je situatie goed te documenteren.
**Kan ik smartengeld krijgen voor psychisch letsel, zoals PTSS?**
Ja, psychisch letsel zoals PTSS, angststoornissen of depressies komen in aanmerking voor smartengeld. Je hebt wel een medische diagnose nodig van een psycholoog of psychiater om dit te onderbouwen. Het bedrag hangt af van de ernst van de klachten, de duur en de impact op je leven. Psychisch letsel wordt vaak lager vergoed dan lichamelijk letsel, maar kan toch substantieel zijn bij ernstige gevallen.
**Wat gebeurt er als de verzekeraar mijn smartengeldclaim afwijst?**
Als je claim wordt afgewezen, kun je in bezwaar gaan bij de verzekeraar. Stuur een onderbouwde brief met extra bewijs, zoals medische rapporten of getuigenverklaringen. Als dit niet helpt, kun je een letselschadeadvocaat inschakelen om te onderhandelen of een rechtszaak te starten. De rechter kan dan bepalen of je recht hebt op smartengeld en zo ja, welk bedrag passend is.
### TL;DR
Smartengeld vergoedt immateriële schade zoals pijn en verdriet na letsel. De hoogte hangt af van factoren zoals ernst, hersteltijd en impact op je leven. Nederlandse bedragen zijn lager dan in het buitenland, maar wel belastingvrij. Je kunt het aanvragen via de verzekeraar of rechter, vaak met hulp van een letselschadeadvocaat.
### Key Takeaways
- Smartengeld is een vergoeding voor niet-financiële schade, zoals pijn, psychisch lijden en gederfde levensvreugde.
- De hoogte wordt bepaald door factoren zoals ernst van het letsel, duur van herstel en blijvende beperkingen, met de ANWB Smartengeldgids als richtlijn.
- Smartengeld is belastingvrij en kan naast materiële schade worden geclaimd, ook bij gedeeltelijke eigen schuld.
- Bij afwijzing van je claim kun je in bezwaar gaan, een advocaat inschakelen of naar de rechter stappen.
- Psychisch letsel, zoals PTSS, komt ook in aanmerking voor smartengeld mits goed gedocumenteerd.