Wat is shockschade?
Korte definitie: Shockschade is psychisch letsel dat ontstaat door het waarnemen van een ongeval of de directe confrontatie met de gevolgen ervan. Nabestaanden of getuigen die hierdoor een erkend psychisch ziektebeeld ontwikkelen (zoals PTSS), kunnen recht hebben op schadevergoeding. Dit is gebaseerd op het Taxibus-arrest (HR 22 februari 2002).
Voorwaarden voor shockschadevergoeding
Op basis van vaste jurisprudentie moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
1. Directe confrontatie
U moet het ongeval hebben waargenomen of direct worden geconfronteerd met de gevolgen:
- Getuige zijn van het ongeval zelf
- Arriveren op de plaats kort na het ongeval
- Het slachtoffer in ernstig gewonde toestand zien
- Identificatie van het overleden slachtoffer
2. Nauwe affectieve relatie
Er moet een nauwe band bestaan met het primaire slachtoffer:
- Partner, ouder of kind
- Broer of zus
- Andere nauwe familieleden
- Soms: zeer hechte vriendschappen
3. Erkend psychisch ziektebeeld
Uw psychisch letsel moet medisch worden vastgesteld:
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Depressieve stoornis
- Angststoornis
- Andere erkende psychiatrische diagnoses (DSM-5)
Wat kunt u vergoed krijgen?
Materiële schade
- Kosten van psychologische of psychiatrische behandeling
- Medicijnkosten
- Verlies van arbeidsvermogen door arbeidsongeschiktheid
- Kosten voor huishoudelijke hulp
- Reiskosten voor behandelingen
Immateriële schade (smartengeld)
- Vergoeding voor het psychisch leed
- Bedragen variëren van €5.000 tot €50.000 of meer
- Afhankelijk van ernst en duur van het psychisch letsel
Het Taxibus-arrest en latere rechtspraak
In het Taxibus-arrest (2002) erkende de Hoge Raad voor het eerst shockschade:
- Een moeder zag haar kind worden overreden door een taxibus
- Zij ontwikkelde ernstige PTSS
- De Hoge Raad oordeelde dat zij recht had op schadevergoeding
Sindsdien is de jurisprudentie verder ontwikkeld, met erkenning van shockschade bij:
- Aankomen kort na het ongeval
- Confrontatie in het ziekenhuis
- Sommige gevallen zonder directe waarneming
Verschil met affectieschade
Shockschade is iets anders dan affectieschade:
- Shockschade: Vergoeding voor uw eigen psychische schade door de confrontatie
- Affectieschade: Wettelijke vaste vergoeding voor verdriet door overlijden of ernstig letsel van een naaste (sinds 2019)
U kunt in principe beide vorderen als u aan de voorwaarden voldoet.
Hoe claimt u shockschade?
Stap 1: Medische documentatie
Zorg voor een diagnose door een psychiater of psycholoog. De diagnose moet een erkend ziektebeeld bevestigen.
Stap 2: Onderbouw het causaal verband
Toon aan dat uw psychische klachten direct verband houden met de confrontatie met het ongeval.
Stap 3: Schakel een letselschade-advocaat in
Shockschadezaken zijn juridisch complex. Een gespecialiseerde advocaat kan uw claim opstellen en onderbouwen.
Veelgestelde vragen over shockschade
Kan ik shockschade claimen als ik het ongeval niet heb gezien?
Ja, in sommige gevallen. Confrontatie kort na het ongeval of in het ziekenhuis kan ook shockschade opleveren. De rechtspraak is hierover genuanceerd.
Hoeveel smartengeld krijg ik voor shockschade?
Bedragen variëren sterk, van €5.000 tot €50.000 of meer. Dit hangt af van de ernst van uw psychische letsel, de duur en de impact op uw leven.
Kan ik zowel shockschade als affectieschade claimen?
Ja, dit zijn twee verschillende schadeposten. Affectieschade is een wettelijk vastgesteld bedrag; shockschade is vergoeding voor uw eigen psychische letsel.
Hoe bewijs ik shockschade?
U heeft nodig: een psychiatrische diagnose, bewijs van de confrontatie (politierapport, getuigen), en onderbouwing van het causaal verband.
Verjaart shockschade?
Ja, de verjaringstermijn is 5 jaar na het moment dat u bekend werd met de schade en de aansprakelijke persoon. Begin tijdig met uw claim.
Waar krijg ik hulp bij shockschade in Den Haag?
Een letselschade-advocaat in Den Haag kan u bijstaan bij het claimen van shockschade. Neem contact op voor een vrijblijvend adviesgesprek.