Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Rechtsbijstand in strafzaken

In strafzaken heeft u recht op een advocaat. Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat. Bij laag inkomen is toevoeging mogelijk.

5 min leestijd

In strafzaken heeft u recht op bijstand van een advocaat. Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat, voor de verdere procedure kunt u een eigen advocaat kiezen of toevoeging aanvragen.

Recht op een advocaat

Elke verdachte heeft recht op rechtsbijstand. Dit is vastgelegd in de Grondwet en het EVRM.

Momenten

  • Voor het eerste verhoor (consultatiebijstand)
  • Tijdens het verhoor (verhoorbijstand)
  • Bij inverzekeringstelling en voorlopige hechtenis
  • Tijdens de rechtszitting
  • Bij hoger beroep

Piketadvocaat

Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat toegewezen.

Kenmerken

  • Automatisch toegewezen (piketdienst)
  • Gratis eerste bijstand
  • Komt naar het politiebureau
  • U kunt ook eigen advocaat bellen

Gesubsidieerde rechtsbijstand

Als u de advocaat niet zelf kunt betalen, kunt u een toevoeging aanvragen.

Voorwaarden

Inkomen (2024)Eigen bijdrage
Tot €30.000 (alleenstaand)€87 - €880
Tot €42.400 (gezamenlijk)€87 - €880
DaarbovenGeen toevoeging

Eigen advocaat kiezen

U heeft het recht om zelf een advocaat te kiezen.

Tips bij keuze

  • Kies een strafrechtspecialist
  • Check ervaring met uw type zaak
  • Vraag naar de kosten
  • Kijk naar recensies

Wanneer advocaat verplicht?

Soms is bijstand van een advocaat verplicht.

Verplichte bijstand

  • Voorlopige hechtenis (bewaring/gevangenhouding)
  • Minderjarige verdachten
  • Bij bepaalde ernstige zaken

Veelgestelde vragen

Wie heeft recht op werkloosheidsuitkering?

Je hebt recht op werkloosheidsuitkering als je werkloos bent, je hebt gewerkt en premies hebt betaald, en je bent ingeschreven bij het UWV.

Hoelang krijg ik werkloosheidsuitkering?

De duur hangt af van hoe lang je hebt gewerkt. Dit kan variëren van 3 maanden tot 38 weken.

Wat is bijstand?

Bijstand is financiële steun van de gemeente voor mensen die onvoldoende inkomsten hebben en niet kunnen voorzien in hun levensonderhoud.

Hoe vraag ik bijstand aan?

Je vraagt bijstand aan bij je gemeente. Je moet je gegevens geven en aantonen dat je niet genoeg inkomsten hebt.

Moet ik actief naar werk zoeken als ik uitkering krijg?

Ja, als je werkloosheidsuitkering krijgt, moet je actief naar werk zoeken en dit aantonen aan het UWV.

## Veelgestelde vragen **Wanneer krijg ik een piketadvocaat en wat doet deze precies?** Een piketadvocaat wordt automatisch toegewezen zodra u wordt aangehouden door de politie. Deze advocaat biedt gratis eerste bijstand, zoals aanwezig zijn tijdens het eerste verhoor op het politiebureau. De piketadvocaat geeft juridisch advies, controleert of uw rechten worden nageleefd en kan uitleggen wat de volgende stappen in de procedure zijn. U kunt ook zelf een advocaat bellen als u dat verkiest. **Hoe vraag ik gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) aan?** U kunt een toevoeging aanvragen als uw inkomen onder de gestelde grenzen ligt (tot €30.000 voor alleenstaanden of €42.400 voor gezinnen in 2024). Dit doet u via de Raad voor Rechtsbijstand of uw advocaat. U moet een formulier invullen en bewijsstukken overleggen, zoals een inkomensverklaring. De eigen bijdrage varieert van €87 tot €880, afhankelijk van uw inkomen. **Mag ik zelf een advocaat kiezen in plaats van de piketadvocaat?** Ja, u heeft altijd het recht om zelf een advocaat te kiezen. U kunt uw eigen advocaat bellen zodra u wordt aangehouden, ook als u al een piketadvocaat heeft. Het is verstandig om een strafrechtspecialist te kiezen met ervaring in uw type zaak. Vraag vooraf naar de kosten en check recensies om een goede keuze te maken. **In welke gevallen is een advocaat verplicht?** Een advocaat is verplicht bij voorlopige hechtenis (zoals bewaring of gevangenhouding), voor minderjarige verdachten en bij bepaalde ernstige strafzaken. Ook als u niet in staat bent om zelf uw belangen te behartigen, kan de rechter een advocaat verplicht stellen. Zonder advocaat kunt u in deze situaties niet verder in de procedure. **Wat zijn de kosten van een eigen advocaat en hoe worden deze berekend?** De kosten van een eigen advocaat variëren en zijn afhankelijk van de complexiteit van de zaak, de ervaring van de advocaat en de tijd die erin wordt gestoken. Advocaten rekenen vaak een uurtarief (tussen €150 en €300) of een vaste prijs voor standaardzaken. Vraag altijd vooraf een kostenraming en bespreek of er mogelijkheden zijn voor gesubsidieerde rechtsbijstand. **Kan ik van advocaat wisselen tijdens de strafprocedure?** Ja, u heeft het recht om op elk moment van advocaat te wisselen. Dit kan bijvoorbeeld als u niet tevreden bent over de bijstand of als u een specialist nodig heeft voor een specifiek onderdeel van de zaak. Informeer uw nieuwe advocaat over de stand van zaken en geef de oude advocaat schriftelijk opdracht om het dossier over te dragen. **Wat moet ik doen als ik geen vertrouwen heb in mijn piketadvocaat?** Als u geen vertrouwen heeft in uw piketadvocaat, kunt u direct een andere advocaat inschakelen. U bent niet verplicht om met de piketadvocaat door te gaan. Bespreek uw zorgen met de nieuwe advocaat, zodat deze de zaak kan overnemen. De piketadvocaat blijft beschikbaar voor de eerste bijstand, maar u kunt zelf bepalen wie u verder bijstaat. ### TL;DR In strafzaken heeft u altijd recht op een advocaat, of dit nu een piketadvocaat is of een door u gekozen raadsman. Bij een laag inkomen kunt u gesubsidieerde rechtsbijstand aanvragen. Een advocaat is verplicht bij voorlopige hechtenis, voor minderjarigen en in ernstige zaken. U kunt op elk moment van advocaat wisselen als u dat nodig vindt. ### Key Takeaways - U heeft altijd recht op een advocaat, vanaf het eerste verhoor tot en met hoger beroep. - Een piketadvocaat wordt automatisch toegewezen bij aanhouding en biedt gratis eerste bijstand. - Bij een laag inkomen kunt u gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) aanvragen met een eigen bijdrage. - U mag zelf een advocaat kiezen en kunt op elk moment van advocaat wisselen. - Een advocaat is verplicht bij voorlopige hechtenis, voor minderjarigen en in ernstige strafzaken.