Niet alleen voltooide delicten zijn strafbaar. Ook de poging tot een misdrijf en soms zelfs de voorbereiding kunnen worden bestraft. De wet stelt wel specifieke eisen aan beide vormen.
Poging (art. 45 Sr)
Poging tot misdrijf is strafbaar wanneer het voornemen van de dader zich door een begin van uitvoering heeft geopenbaard.
Vereisten voor strafbare poging
| Vereiste | Betekenis |
|---|
| Voornemen | Opzet op het voltooien van het misdrijf |
| Begin van uitvoering | Gedragingen die naar hun uiterlijke verschijningsvorm gericht zijn op voltooiing |
| Niet-voltooiing | Het misdrijf is niet voltooid |
Begin van uitvoering
Wanneer is sprake van een begin van uitvoering?
- Inbreker die raam forceert maar wordt betrapt
- Iemand die met mes op slachtoffer afloopt maar wordt tegengehouden
- Overvaller die bank binnengaat met bivakmuts maar vlucht
Strafmaat bij poging
De maximumstraf voor poging is het maximum van het voltooide delict minus een derde.
| Delict | Maximum voltooid | Maximum poging |
|---|
| Doodslag | 15 jaar | 10 jaar |
| Diefstal | 4 jaar | 2 jaar 8 maanden |
| Moord | Levenslang/30 jaar | 20 jaar |
Vrijwillige terugtred
Als de dader vrijwillig terugkomt op zijn voornemen, is er geen strafbare poging.
Vereisten
- Vrijwillig (niet door externe omstandigheden gedwongen)
- Voordat het delict is voltooid
- De dader moet zelf de voltooiing hebben voorkomen
Voorbeelden
- Wel vrijwillig: inbreker die berouw krijgt en weggaat
- Niet vrijwillig: inbreker die vlucht omdat alarm afgaat
Ondeugdelijke poging
Soms is voltooiing van het delict objectief onmogelijk.
Absoluut vs. relatief ondeugdelijk
| Type | Betekenis | Strafbaar? |
|---|
| Absoluut ondeugdelijk | Nooit mogelijk geweest | Nee |
| Relatief ondeugdelijk | In dit geval niet mogelijk | Ja |
Voorbeelden
- Absoluut: iemand "doodschieten" met speelgoedpistool (niet strafbaar)
- Relatief: schieten op lege bed, denkend dat slachtoffer erin ligt (wel strafbaar)
Voorbereiding (art. 46 Sr)
Voor zeer ernstige misdrijven is ook de voorbereiding strafbaar.
Vereisten
- Misdrijf waarop 8 jaar of meer staat
- Opzettelijk voorwerpen, stoffen, informatie of gelden voorhanden hebben
- Bestemd tot het begaan van dat misdrijf
Strafmaat voorbereiding
Maximum: helft van het maximum voor het voltooide delict (max. 15 jaar).
Verschil poging en voorbereiding
| Aspect | Poging | Voorbereiding |
|---|
| Fase | Begin van uitvoering | Voorbereidingshandelingen |
| Strafbaar bij | Alle misdrijven | Alleen misdrijven ≥8 jaar |
| Strafmaat | Max. -1/3 | Max. -1/2 |
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Wanneer is een poging tot een misdrijf strafbaar?**
Een poging tot een misdrijf is strafbaar als de dader het voornemen had om het delict te voltooien en dit voornemen zich heeft geopenbaard door een begin van uitvoering. Dit betekent dat de dader al handelingen heeft verricht die direct gericht zijn op het voltooien van het misdrijf, zoals het forceren van een raam bij een inbraak of het benaderen van een slachtoffer met een mes. Het misdrijf mag echter niet voltooid zijn.
**Wat is het verschil tussen een poging en voorbereiding?**
Een poging betreft handelingen die direct gericht zijn op het voltooien van een misdrijf, terwijl voorbereiding gaat over het verzamelen van middelen of informatie om een misdrijf later te plegen. Een poging is strafbaar bij alle misdrijven, terwijl voorbereiding alleen strafbaar is bij ernstige misdrijven waarop acht jaar of meer gevangenisstraf staat. De strafmaat verschilt ook: bij een poging is de maximale straf een derde lager dan bij het voltooide delict, bij voorbereiding is dit de helft.
**Wanneer is er sprake van vrijwillige terugtred en wat zijn de gevolgen?**
Vrijwillige terugtred betekent dat de dader uit eigen wil afziet van het voltooien van het misdrijf, voordat het delict is voltooid. Dit moet gebeuren zonder externe druk, zoals het afgaan van een alarm of de komst van de politie. Als aan deze voorwaarden is voldaan, is er geen sprake van een strafbare poging en kan de dader niet worden vervolgd voor de poging tot het misdrijf.
**Wat is een ondeugdelijke poging en wanneer is deze strafbaar?**
Een ondeugdelijke poging is een poging waarbij het misdrijf objectief gezien niet voltooid had kunnen worden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen absoluut ondeugdelijke pogingen (nooit mogelijk, zoals schieten met een speelgoedpistool) en relatief ondeugdelijke pogingen (in dit specifieke geval niet mogelijk, zoals schieten op een leeg bed). Alleen relatief ondeugdelijke pogingen zijn strafbaar, absoluut ondeugdelijke pogingen niet.
**Welke straf staat er op voorbereiding van een misdrijf?**
Voorbereiding van een misdrijf is alleen strafbaar als het gaat om misdrijven waarop acht jaar of meer gevangenisstraf staat. De maximale straf voor voorbereiding is de helft van de maximale straf voor het voltooide delict, met een maximum van 15 jaar gevangenisstraf. Voorbeelden van strafbare voorbereiding zijn het in bezit hebben van wapens of plannen met de bedoeling een ernstig misdrijf te plegen.
**Kan ik vervolgd worden als ik een misdrijf probeer te plegen, maar faal?**
Ja, je kunt vervolgd worden voor een poging tot een misdrijf, zelfs als het misdrijf niet is voltooid. Dit geldt als je al een begin van uitvoering hebt gemaakt, zoals het benaderen van een slachtoffer of het forceren van een deur. De straf is wel lager dan bij een voltooide misdaad: maximaal twee derde van de straf voor het voltooide delict. Alleen als je vrijwillig terugtreedt, ben je niet strafbaar.
**Wat moet ik doen als ik word beschuldigd van poging tot een misdrijf?**
Als je wordt beschuldigd van poging tot een misdrijf, is het belangrijk om direct juridische bijstand in te schakelen. Een advocaat kan je helpen om aan te tonen dat er geen sprake was van een begin van uitvoering, dat je vrijwillig bent teruggetreden, of dat er andere omstandigheden zijn die de strafbaarheid verminderen of opheffen. Zwijgrecht gebruiken tijdens verhoren is vaak verstandig totdat je advocaat aanwezig is.
### TL;DR
Poging tot een misdrijf is strafbaar als er een begin van uitvoering is, maar het delict niet is voltooid. Voorbereiding is alleen strafbaar bij ernstige misdrijven (8+ jaar gevangenisstraf). Vrijwillige terugtred en absoluut ondeugdelijke pogingen zijn niet strafbaar. De strafmaat voor poging en voorbereiding is lager dan voor het voltooide delict.
### Key Takeaways
- Een poging tot misdrijf is strafbaar als er een begin van uitvoering is en het voornemen om het delict te voltooien.
- Voorbereiding is alleen strafbaar bij misdrijven waarop acht jaar of meer gevangenisstraf staat.
- Vrijwillige terugtred (uit eigen wil afzien van het delict) maakt de poging niet strafbaar.
- Absoluut ondeugdelijke pogingen (objectief onmogelijk) zijn niet strafbaar, relatief ondeugdelijke pogingen wel.
- De maximale straf voor poging is een derde lager dan voor het voltooide delict, voor voorbereiding is dit de helft (max. 15 jaar).