Oplichting is het bewegen van iemand tot afgifte van geld of goederen door middel van bedrog. Fraude is een verzamelnaam voor allerlei vormen van bedrog met financieel gewin.
Oplichting (art. 326 Sr)
Oplichting is het met een bedrieglijk middel bewegen van iemand tot afgifte van een goed, het verlenen van een dienst of het aangaan van een schuld.
Oplichtingsmiddelen
- Aannemen van een valse naam of hoedanigheid
- Listige kunstgrepen
- Samenweefsel van verdichtsels
Strafmaat
Maximum: 4 jaar gevangenisstraf of geldboete 5e categorie
Vormen van fraude
| Type | Artikel | Maximum |
|---|
| Oplichting | 326 Sr | 4 jaar |
| Flessentrekkerij | 326a Sr | 3 maanden |
| Verzekeringsfraude | 326 Sr | 4 jaar |
| Belastingfraude | AWR | 6 jaar |
| Uitkeringsfraude | Bijzondere wetten | Variabel |
| Valsheid in geschrift | 225 Sr | 6 jaar |
Internetfraude
Online oplichting komt veel voor en wordt stevig aangepakt.
Voorbeelden
- Marktplaatsfraude (niet leveren na betaling)
- Phishing (valse e-mails om gegevens te ontfutselen)
- Identiteitsfraude
- Cryptocurrency-scams
- Romance scams
Witwassen (art. 420bis Sr)
Het verbergen van de criminele herkomst van geld of goederen.
Strafmaat
- Opzettelijk witwassen: max. 6 jaar
- Gewoontewitwassen: max. 8 jaar
- Schuldwitwassen: max. 2 jaar
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe herken ik een oplichtingspoging?**
Oplichting herken je vaak aan onrealistische aanbiedingen, dringende verzoeken om geld of persoonlijke gegevens, en onbekende afzenders. Wees alert bij verzoeken om vooruitbetaling, valse facturen of verzoeken om inloggegevens. Controleer altijd de betrouwbaarheid van de afzender en vermijd het delen van gevoelige informatie via e-mail of telefoon. Bij twijfel: neem contact op met de officiële klantenservice van de betreffende organisatie.
**Wat moet ik doen als ik slachtoffer ben van oplichting?**
Doe direct aangifte bij de politie, zowel online als fysiek. Verzamel alle bewijsmateriaal, zoals e-mails, betaalbewijzen en chatgesprekken. Neem contact op met je bank om betalingen te blokkeren en eventueel geld terug te vorderen. Meld de fraude ook bij het Meldpunt Internetoplichting (via Fraudehelpdesk.nl) en bij de betreffende platformen, zoals Marktplaats of je bank.
**Wat is het verschil tussen oplichting en fraude?**
Oplichting is een specifieke vorm van fraude waarbij iemand door bedrog geld of goederen afhandig wordt gemaakt (art. 326 Sr). Fraude is een breder begrip dat alle vormen van bedrog met financieel gewin omvat, zoals belastingfraude, verzekeringsfraude of valsheid in geschrift. Oplichting richt zich vaak op individuen, terwijl fraude ook organisaties of de overheid kan treffen.
**Hoe kan ik mezelf beschermen tegen phishing?**
Wees sceptisch bij onverwachte e-mails of berichten met verzoeken om persoonlijke gegevens of geld. Controleer het e-mailadres van de afzender en klik nooit op verdachte links. Gebruik sterke, unieke wachtwoorden en schakel tweestapsverificatie in. Installeer antivirussoftware en houd je systemen up-to-date. Bij twijfel: neem rechtstreeks contact op met de organisatie via een officieel kanaal.
**Wat zijn de gevolgen van witwassen?**
Witwassen is strafbaar met een maximale gevangenisstraf van 6 jaar (8 jaar bij gewoontewitwassen). Naast strafrechtelijke gevolgen kan het leiden tot reputatieschade, financiële sancties en het blokkeren van bankrekeningen. Ook ondernemingen kunnen aansprakelijk worden gesteld. Witwassen ondermijnt de integriteit van het financiële systeem en wordt daarom streng vervolgd.
**Kan ik mijn geld terugkrijgen na een scam?**
Dit hangt af van de situatie. Bij betalingen via bankoverschrijving kun je soms een terugboeking aanvragen als je snel handelt. Bij creditcardbetalingen kun je een chargeback-procedure starten. Doe altijd aangifte en meld het bij je bank. Helaas is terugkrijgen van geld niet altijd mogelijk, vooral bij betalingen via cryptocurrency of cadeaubonnen.
**Wat is identiteitsfraude en hoe voorkom ik het?**
Identiteitsfraude is het misbruiken van iemands persoonlijke gegevens, zoals BSN of paspoort, voor criminele doeleinden. Voorkom dit door je persoonlijke gegevens veilig te bewaren, geen kopieën van identiteitsbewijzen te mailen en regelmatig je bankafschriften te controleren. Gebruik sterke wachtwoorden en wees voorzichtig met het delen van gegevens online. Meld verdachte activiteiten direct bij de politie.
### TL;DR
Oplichting en fraude omvatten bedrog met financieel gewin, zoals valse verkoop, phishing of witwassen. Strafmaat varieert van 3 maanden tot 8 jaar gevangenis. Bescherm jezelf door alert te zijn op verdachte verzoeken en snel actie te ondernemen bij fraude. Doe altijd aangifte en meld het bij je bank om schade te beperken.
### Key Takeaways
- Oplichting is strafbaar met maximaal 4 jaar gevangenis (art. 326 Sr) en omvat bedrog om geld of goederen te verkrijgen.
- Fraude is een breder begrip dat ook belastingfraude, verzekeringsfraude en witwassen omvat, met zwaardere straffen tot 8 jaar.
- Internetfraude, zoals phishing en Marktplaatsfraude, komt veel voor en vereist extra waakzaamheid.
- Bij slachtofferschap: direct aangifte doen, bewijsmateriaal verzamelen en je bank informeren om schade te beperken.
- Voorkom fraude door persoonlijke gegevens te beschermen, verdachte berichten te negeren en betalingen te controleren.