Misdaad mag niet lonen. Met een ontnemingsmaatregel kan de rechter criminele winsten afpakken. Dit staat los van de straf en is gericht op het herstellen van de rechtmatige situatie.
Wat is ontneming?
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel (art. 36e Sr) is een maatregel waarmee de rechter kan bepalen dat een veroordeelde een geldbedrag moet betalen gelijk aan het voordeel dat hij uit misdrijven heeft verkregen.
Doel
- Misdaad mag niet lonen
- Afpakken van criminele winst
- Preventie (ontmoediging)
- Herstel van de rechtmatige situatie
Wanneer ontneming?
Ontneming kan worden opgelegd in bepaalde gevallen.
Voorwaarden
- Veroordeling voor een strafbaar feit
- Er is voordeel verkregen uit dat feit of soortgelijke feiten
- Of: voordeel uit feiten waarvoor voldoende aanwijzingen bestaan
Berekening voordeel
Het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat.
Methoden
| Methode | Toepassing |
|---|
| Transactieberekening | Per strafbaar feit |
| Kasopstelling | Vergelijk inkomsten en uitgaven |
| Vermogensvergelijking | Vergelijk vermogen over periode |
Procedure
De ontnemingsprocedure loopt apart van de strafzaak.
Verloop
- Strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO)
- Ontnemingsvordering door OM
- Behandeling door de rechter
- Ontnemingsvonnis
- Eventueel hoger beroep
Conservatoir beslag
Om te voorkomen dat vermogen verdwijnt, kan conservatoir beslag worden gelegd.
Beslagobjecten
- Bankrekeningen
- Onroerend goed
- Voertuigen
- Luxe goederen
- Cryptovaluta
Executie
Na het ontnemingsvonnis moet het bedrag worden betaald.
Bij niet-betaling
- Dwangsom of lijfsdwang (gijzeling)
- Executoriaal beslag
- Betalingsregeling mogelijk
Matiging
De rechter kan het ontnemingsbedrag matigen.
Matigingsgronden
- Draagkracht veroordeelde
- Ouderdom van de feiten
- Andere omstandigheden
Ontneming vs. verbeurdverklaring
| Aspect | Ontneming | Verbeurdverklaring |
|---|
| Wat | Geldbedrag | Voorwerpen |
| Basis | Geschat voordeel | Concrete objecten |
| Procedure | Apart van strafzaak | In de strafzaak |
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe werkt ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel precies?**
Ontneming is een maatregel waarbij de rechter bepaalt dat je een geldbedrag moet betalen gelijk aan de winst die je uit misdrijven hebt verkregen. Dit gebeurt los van je straf en is bedoeld om criminele winsten af te pakken. Het Openbaar Ministerie (OM) start een apart onderzoek en vordert het bedrag bij de rechter. Het voordeel wordt geschat via methoden zoals transactieberekening of vermogensvergelijking. Na een veroordeling moet je het bedrag betalen, anders volgen dwangmaatregelen zoals beslag of gijzeling.
**Kan ik ontneming voorkomen als ik het geld al heb uitgegeven?**
Nee, het maakt niet uit of je het geld al hebt uitgegeven. De rechter kijkt naar het voordeel dat je hebt verkregen, niet naar wat je ermee hebt gedaan. Als je het bedrag niet kunt betalen, kan de rechter beslag leggen op andere bezittingen zoals je huis, auto of spaargeld. In uitzonderlijke gevallen kan de rechter het bedrag matigen, bijvoorbeeld als je echt geen draagkracht hebt, maar dit is geen garantie.
**Wat is het verschil tussen ontneming en verbeurdverklaring?**
Ontneming richt zich op het afpakken van criminele winsten in de vorm van een geldbedrag, terwijl verbeurdverklaring gaat over concrete voorwerpen (zoals drugs, wapens of gestolen goederen). Ontneming volgt een aparte procedure na de strafzaak, terwijl verbeurdverklaring onderdeel is van de strafzaak zelf. Bij ontneming wordt het voordeel geschat, bij verbeurdverklaring gaat het om tastbare spullen die in beslag zijn genomen.
**Hoe lang duurt een ontnemingsprocedure?**
Een ontnemingsprocedure loopt apart van de strafzaak en kan enkele maanden tot jaren duren. Eerst voert het OM een financieel onderzoek uit, daarna dient het een vordering in bij de rechter. De rechter behandelt de zaak en doet uitspraak. Tegen het vonnis kun je in hoger beroep gaan, wat de procedure verder kan verlengen. Tijdens de procedure kan het OM al conservatoir beslag leggen om te voorkomen dat je vermogen verdwijnt.
**Wat gebeurt er als ik het ontnemingsbedrag niet kan betalen?**
Als je het bedrag niet betaalt, kan de rechter dwangmaatregelen opleggen. Dit kan variëren van een dwangsom tot lijfsdwang (gijzeling). Ook kan er executoriaal beslag worden gelegd op je bezittingen, zoals je huis, auto of bankrekening. In sommige gevallen is een betalingsregeling mogelijk, maar dit is afhankelijk van je situatie en de beslissing van de rechter. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen.
**Kan de rechter het ontnemingsbedrag verlagen?**
Ja, de rechter kan het bedrag matigen als er goede redenen voor zijn. Dit kan bijvoorbeeld als je aantoont dat je het bedrag echt niet kunt betalen (draagkracht), als de feiten al heel oud zijn, of als er andere bijzondere omstandigheden zijn. Matiging is echter geen recht en de rechter beslist per geval. Het is belangrijk om dit tijdig aan te kaarten tijdens de procedure, bij voorkeur met hulp van een advocaat.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met het ontnemingsvonnis?**
Als je het niet eens bent met het vonnis, kun je in hoger beroep gaan bij het gerechtshof. Dit moet je binnen een bepaalde termijn doen, meestal binnen 14 dagen na de uitspraak. Het gerechtshof bekijkt de zaak opnieuw en kan het vonnis bevestigen, wijzigen of vernietigen. Het is verstandig om hiervoor een advocaat in te schakelen, omdat ontnemingszaken complex zijn en juridische kennis vereisen.
### TL;DR
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel is een maatregel om criminele winsten af te pakken, los van de straf. De rechter bepaalt een geldbedrag gebaseerd op het geschatte voordeel, dat je moet betalen. Bij niet-betalen volgen dwangmaatregelen zoals beslag of gijzeling. De procedure loopt apart van de strafzaak en kan enkele maanden tot jaren duren.
### Key Takeaways
- Ontneming richt zich op het afpakken van criminele winsten in de vorm van een geldbedrag, los van de straf.
- Het Openbaar Ministerie voert een apart financieel onderzoek uit en vordert het bedrag bij de rechter.
- Bij niet-betalen kunnen dwangmaatregelen zoals beslag of gijzeling volgen.
- De rechter kan het bedrag matigen op basis van draagkracht of andere omstandigheden.
- Tegen een ontnemingsvonnis kun je in hoger beroep gaan binnen een bepaalde termijn.