Fietsers zijn kwetsbare verkeersdeelnemers en genieten extra bescherming in het verkeersrecht. Bij een aanrijding door een auto heeft u als fietser een sterke positie voor schadevergoeding.
Bescherming fietsers in de wet
Artikel 185 Wegenverkeerswet biedt fietsers extra bescherming:
- De automobilist is in principe aansprakelijk bij een aanrijding met een fietser
- Alleen overmacht aan de zijde van de automobilist kan aansprakelijkheid wegnemen
- Overmacht wordt zelden aangenomen
50%-regel en 100%-regel
| Slachtoffer | Minimale vergoeding |
|---|
| Fietser 14 jaar of ouder | Minimaal 50% van de schade |
| Fietser jonger dan 14 jaar | 100% van de schade (tenzij opzet) |
Deze regel geldt ook als de fietser zelf schuld heeft aan het ongeval. Alleen bij opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid vervalt de bescherming.
Eigen schuld fietser
Als de fietser medeschuld heeft, wordt de schadevergoeding boven de 50% verminderd. Voorbeelden van eigen schuld:
- Door rood licht rijden
- Geen voorrang verlenen
- Plotseling oversteken
- Rijden zonder verlichting
- Appen op de fiets
Aanrijding met andere fietser
Bij een aanrijding tussen twee fietsers geldt de extra bescherming niet. Dan gelden de normale regels van onrechtmatige daad en wordt gekeken wie schuld heeft.
E-bike en speed pedelec
Gewone e-bikes (ondersteuning tot 25 km/u) worden als fiets beschouwd. Speed pedelecs (tot 45 km/u) zijn bromfietsen en genieten niet dezelfde bescherming als fietsers.
Schadevergoeding
Als fietser kunt u dezelfde schadeposten claimen als bij andere ongevallen: medische kosten, inkomensverlies, huishoudelijke hulp, smartengeld, etc.
Wat als de automobilist doorrijdt?
U kunt een claim indienen bij het Waarborgfonds Motorverkeer. Doe altijd aangifte bij de politie en verzamel zo veel mogelijk informatie over de auto en bestuurder.
Moet ik een helm dragen als fietser?
In Nederland is een fietshelm niet verplicht. Het niet dragen van een helm kan wel leiden tot een eigen schuld-verweer bij hoofdletsel. Dit wordt per geval beoordeeld.
Wat als ik door een opening in mijn portier word geraakt?
Dit heet een 'dooring'. De automobilist die het portier opent zonder op fietsers te letten, is aansprakelijk. De 50%-regel geldt hierbij ook.
## Veelgestelde vragen
**Wat moet ik direct doen na een aanrijding als fietser?**
Bel direct 112 bij letsel en laat de politie het ongeval opnemen. Verzamel bewijs: foto’s van de situatie, kenteken van de auto, contactgegevens van getuigen en de bestuurder. Ga naar de huisarts, ook als je denkt dat je niets hebt – sommige klachten komen later. Meld het ongeval bij je verzekering en overweeg juridisch advies voor de schadeclaim. Bewaar alle bonnen van kosten (medisch, fietsreparatie, etc.).
**Hoe werkt de 50%-regel als ik zelf schuld heb aan het ongeval?**
Ook als je bijvoorbeeld door rood reed, krijg je minimaal 50% van je schade vergoed. De rechter bepaalt hoeveel meer (tot 100%) je krijgt, afhankelijk van de mate van schuld. Alleen bij opzet of extreme roekeloosheid (zoals dronken fietsen met hoge snelheid) vervalt deze bescherming. Laat je altijd adviseren door een letselschade-expert om je recht op vergoeding te maximaliseren.
**Kan ik smartengeld claimen na een aanrijding?**
Ja, smartengeld is een vergoeding voor immateriële schade zoals pijn, verdriet of psychische klachten (bijv. angst om weer te fietsen). Het bedrag hangt af van de ernst van het letsel en de impact op je leven. Bewijs is belangrijk: medische rapporten, dagboeknotities en getuigenverklaringen helpen. Een letselschadeadvocaat kan je helpen het juiste bedrag te claimen, vaak tussen €500 en €50.000+ bij ernstig letsel.
**Wat als de automobilist zegt dat ik plotseling overstak?**
De automobilist moet aantonen dat je echt onverwacht en onvoorzichtig overstak. Bewijs zoals getuigenverklaringen, verkeerscamera’s of een reconstructie van het ongeval zijn cruciaal. Zelfs als je deels schuld hebt, geldt de 50%-regel. Laat je niet afschrikken door de tegenpartij – hun verzekeraar probeert vaak de schuld bij jou te leggen om kosten te beperken. Raadpleeg een jurist voor een sterke positie.
**Hoe lang duurt het voordat ik mijn schadevergoeding krijg?**
Dit varieert sterk: van enkele maanden tot jaren bij complexe zaken. Eerst moet je herstel afgewacht worden (bij letsel), daarna volgt onderhandeling met de verzekeraar. Bij onenigheid kan een rechtszaak nodig zijn, wat extra tijd kost. Zorg voor een goede dossieropbouw (medische rapporten, kostenbewijzen) om vertraging te voorkomen. Een letselschadeadvocaat kan het proces versnellen door druk uit te oefenen op de tegenpartij.
**Geldt de extra bescherming ook voor speed pedelecs?**
Nee, speed pedelecs (tot 45 km/u) vallen onder bromfietsen en genieten niet dezelfde bescherming als gewone fietsers. Bij een aanrijding gelden de normale aansprakelijkheidsregels: je moet aantonen dat de automobilist schuld heeft. Draag altijd een helm (verplicht) en overweeg een verzekering voor extra bescherming. Bij letsel kun je nog steeds schade claimen, maar de procedure is complexer dan bij een gewone fiets.
**Wat als de automobilist geen verzekering heeft?**
Je kunt een claim indienen bij het Waarborgfonds Motorverkeer, dat schade vergoedt als de aansprakelijke partij onverzekerd of onbekend is (bijv. bij doorrijden). Doe altijd aangifte bij de politie en verzamel zoveel mogelijk bewijs (kenteken, getuigen, foto’s). Het Waarborgfonds vergoedt letselschade en materiële schade, maar het proces kan langer duren dan bij een reguliere verzekeraar.
### TL;DR
Fietsers hebben sterke wettelijke bescherming bij aanrijdingen: automobilisten zijn bijna altijd aansprakelijk, en je krijgt minimaal 50% (of 100% onder 14 jaar) van je schade vergoed, zelfs bij eigen schuld. Verzamel bewijs, meld het ongeval en claim alle kosten, inclusief smartengeld. Bij speed pedelecs of onverzekerde automobilisten gelden andere regels – laat je altijd adviseren.
### Key Takeaways
- Automobilisten zijn in principe aansprakelijk voor aanrijdingen met fietsers (Artikel 185 WVW), tenzij er sprake is van overmacht (zeer zeldzaam).
- De 50%-regel (100% voor kinderen onder 14) garandeert minimaal een deel van de schadevergoeding, zelfs als de fietser schuld heeft – behalve bij opzet of extreme roekeloosheid.
- Je kunt alle schadeposten claimen: medische kosten, inkomensverlies, huishoudelijke hulp, smartengeld en materiële schade (bijv. fietsreparatie).
- Speed pedelecs vallen niet onder de extra fietsersbescherming; bij een aanrijding gelden de normale aansprakelijkheidsregels.
- Bij doorrijden of onverzekerde automobilisten kun je terecht bij het Waarborgfonds Motorverkeer – meld het ongeval altijd bij de politie.