Wat gebeurt er met een lopende letselschadezaak of ontvangen schadevergoeding bij echtscheiding? De verdeling van letselschade is een complex onderwerp waar veel over wordt geprocedeerd.
Letselschade in de huwelijksgemeenschap
Bij huwelijk in gemeenschap van goederen valt in principe alles in de gemeenschap. Voor letselschade-uitkeringen gelden echter bijzondere regels.
Wettelijke regeling
Artikel 1:94 lid 3 BW bepaalt dat vergoedingen van immateriële schade buiten de gemeenschap vallen, tenzij anders bepaald.
Onderscheid schadeposten
| Schadepost | Valt in gemeenschap? | Toelichting |
|---|
| Smartengeld | Nee | Persoonlijk, buiten gemeenschap |
| Verlies arbeidsvermogen (verleden) | Ja | Vervanging gemist inkomen |
| Verlies arbeidsvermogen (toekomst) | Nee | Toekomstige verdiencapaciteit is persoonlijk |
| Medische kosten | Ja | Betaald uit gemeenschapsvermogen |
| Huishoudelijke hulp | Ja | Kosten huishouding |
Huwelijkse voorwaarden
Bij huwelijkse voorwaarden (koude uitsluiting of beperkte gemeenschap) is de situatie eenvoudiger.
Hoofdregel
- Letselschade-uitkering blijft bij degene die het letsel heeft
- Geen verdeling bij echtscheiding
- Let wel op verrekenbedingen in de voorwaarden
Invloed op alimentatie
Een letselschade-uitkering kan van invloed zijn op de alimentatieberekening.
Aspecten
| Aspect | Invloed |
|---|
| Smartengeld | Telt niet mee voor draagkracht/behoefte |
| Verlies arbeidsvermogen | Vervangt inkomen, telt mee als inkomen |
| Vermogen uit uitkering | Kan invloed hebben op behoefte |
Lopende letselschadezaak
Als de letselschadezaak nog loopt bij echtscheiding, zijn er extra aandachtspunten.
Afspraken maken over
- Wie betaalt de kosten van de letselschadeadvocaat?
- Hoe wordt een eventuele uitkering verdeeld?
- Wat als de uitkering hoger of lager uitvalt dan verwacht?
- Voorschotten: hoe worden deze verrekend?
Periodieke uitkeringen
Bij periodieke uitkeringen (bijvoorbeeld maandelijkse vergoeding voor verlies arbeidsvermogen) speelt de vraag of deze na echtscheiding nog moeten worden gedeeld.
Uitgangspunten
- Uitkeringen ontvangen tijdens huwelijk: vallen in gemeenschap
- Uitkeringen na echtscheiding: persoonlijk
- Bij discussie: rechter beoordeelt naar billijkheid
Verknochtheid
De verknochtheidsregel bepaalt dat goederen die zo sterk aan een persoon verbonden zijn, buiten de gemeenschap blijven.
Toepassing bij letselschade
Smartengeld is verknocht en valt buiten de gemeenschap. Voor andere schadeposten is dit minder duidelijk en kan discussie ontstaan.
Jurisprudentie
Er is veel rechtspraak over letselschade en echtscheiding.
Belangrijke arresten
- HR 3 november 2006: smartengeld is verknocht
- HR 24 oktober 1997: onderscheid materiële en immateriële schade
- Diverse hof-uitspraken: verlies arbeidsvermogen kan deels verknocht zijn
Tips
- Maak bij echtscheiding duidelijke afspraken over letselschade
- Laat afspraken vastleggen in het echtscheidingsconvenant
- Schakel zowel een familierechtadvocaat als letselschadespecialist in
- Houd rekening met fiscale aspecten van de verdeling
- Bij onduidelijkheid: vraag de rechter om duidelijkheid
Veelgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van scheiding?
Bij scheiding worden huwelijkse goederen verdeeld, wordt alimentatie bepaald als nodig, en wordt bepaald wie voor de kinderen zorg draagt.
Hoe wordt het gezag over kinderen bepaald?
Ouders kunnen gezamenlijk gezag hebben of het gezag kan naar één ouder gaan. De rechter beslist in het belang van het kind.
Wat is alimentatie?
Alimentatie is een maandelijkse uitkering van één ouder aan de ander of voor kinderen, bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien.
Kan ik mijn kind meenemen als ik ga scheiden?
Dit hangt af van wie het gezag heeft. Met gezag mag je je kind meenemen. Zonder gezag kan dit alleen met toestemming of rechterlijke machtiging.
Hoe lang duurt een scheidingsprocedure?
Met wederzijds goedvinden kan een scheiding in minder dan 3 maanden afgehandeld zijn. Bij geschil kan het 1-2 jaar duren.
## Veelgestelde vragen
**Valt mijn smartengeld bij een echtscheiding toe aan mijn ex-partner?**
Nee, smartengeld valt buiten de huwelijksgemeenschap en blijft persoonlijk eigendom van de benadeelde. Dit is wettelijk vastgelegd in Artikel 1:94 lid 3 BW en bevestigd door rechtspraak (o.a. HR 3 november 2006). Smartengeld is bedoeld als genoegdoening voor immateriële schade en is sterk verbonden aan de persoon die het letsel heeft opgelopen. Het telt ook niet mee bij de berekening van alimentatie.
**Moet ik een deel van mijn letselschade-uitkering afstaan als ik in gemeenschap van goederen ben getrouwd?**
Dat hangt af van het type schadevergoeding. Smartengeld blijft altijd van jou. Voor materiële schade, zoals vergoeding voor medische kosten of gemist inkomen tijdens het huwelijk, geldt dat deze wel in de gemeenschap vallen en dus verdeeld moeten worden. Toekomstige inkomensverliezen (na de scheiding) blijven persoonlijk. Maak duidelijke afspraken hierover in het echtscheidingsconvenant.
**Hoe beïnvloedt mijn letselschade-uitkering de alimentatie?**
Smartengeld heeft geen invloed op alimentatie, maar vergoedingen voor verlies van arbeidsvermogen tellen wel mee als inkomen. Dit kan leiden tot een hogere draagkracht voor partneralimentatie of een lagere behoefte aan kinderalimentatie. Het vermogen dat uit de uitkering is opgebouwd, kan ook invloed hebben op de behoefte. Bespreek dit met je advocaat om onaangename verrassingen te voorkomen.
**Wat gebeurt er met een lopende letselschadezaak als ik ga scheiden?**
Een lopende zaak vereist extra aandacht. Spreek af wie de kosten van de letselschadeadvocaat betaalt en hoe een eventuele uitkering verdeeld wordt. Leg ook vast wat er gebeurt als de uitkering hoger of lager uitvalt dan verwacht. Voorschotten die tijdens het huwelijk zijn ontvangen, vallen in de gemeenschap. Laat deze afspraken juridisch vastleggen in het echtscheidingsconvenant.
**Moet ik periodieke letselschade-uitkeringen na de scheiding blijven delen?**
Periodieke uitkeringen die tijdens het huwelijk zijn ontvangen, vallen in de gemeenschap en moeten worden verdeeld. Uitkeringen die na de echtscheiding binnenkomen, zijn persoonlijk en hoeven niet gedeeld te worden. Bij discussie hierover kan de rechter een billijke verdeling bepalen. Dit geldt bijvoorbeeld voor maandelijkse vergoedingen voor verlies van arbeidsvermogen.
**Hoe zit het met letselschade bij huwelijkse voorwaarden?**
Bij huwelijkse voorwaarden (zoals koude uitsluiting) blijft de letselschade-uitkering in principe van de benadeelde. Er is geen verdeling bij echtscheiding, tenzij in de voorwaarden verrekenbedingen zijn opgenomen. Controleer altijd de exacte tekst van je huwelijkse voorwaarden, want uitzonderingen kunnen van toepassing zijn. Schakel een advocaat in om de gevolgen voor jouw situatie te beoordelen.
**Kan ik mijn ex-partner aansprakelijk stellen voor mijn letselschade?**
In principe niet, tenzij je ex-partner direct betrokken was bij het veroorzaken van het letsel (bijvoorbeeld bij een verkeersongeval). Letselschade ontstaat meestal door een derde partij, zoals een werkgever, verzekeraar of andere betrokkene. De verdeling van de uitkering bij echtscheiding is een aparte kwestie en hangt af van de huwelijksvoorwaarden en het type schadevergoeding.
### TL;DR
Letselschade-uitkeringen vallen bij echtscheiding niet automatisch in de gemeenschap: smartengeld blijft persoonlijk, maar materiële schadevergoedingen kunnen wel verdeeld moeten worden. Een lopende zaak of periodieke uitkeringen vereisen extra afspraken. Huwelijkse voorwaarden en alimentatieberekeningen kunnen de verdeling beïnvloeden. Laat je altijd juridisch adviseren om onaangename verrassingen te voorkomen.
### Key Takeaways
- Smartengeld valt altijd buiten de huwelijksgemeenschap en blijft persoonlijk eigendom
- Materiële schadevergoedingen (zoals gemist inkomen tijdens het huwelijk) moeten vaak wel verdeeld worden bij gemeenschap van goederen
- Letselschade kan invloed hebben op alimentatie, afhankelijk van het type uitkering
- Bij een lopende letselschadezaak moeten duidelijke afspraken gemaakt worden over kosten en verdeling van de uitkering
- Huwelijkse voorwaarden kunnen de verdeling van letselschade-uitkeringen beïnvloeden, controleer altijd de exacte tekst