In vereniging: gezamenlijk geweld in het Rotterdamse strafrecht
In vereniging verwijst in het Nederlandse strafrecht naar misdrijven zoals openlijke geweldpleging die door twee of meer personen samen worden uitgevoerd. In Rotterdam, met zijn bruisende uitgaansleven en voetbalcultuur, leidt dit vaak tot zwaardere straffen omdat groepgeweld de openbare orde ernstig verstoort. Vooral bij openlijke geweldpleging (artikel 141 Sr) is deze kwalificatie doorslaggevend, zoals vaak voorkomt rond de Coolsingel of bij wedstrijden van Feyenoord.
Wettelijke basis van 'in vereniging' in Rotterdam
De kwalificatie in vereniging staat in het Wetboek van Strafrecht (Sr), specifiek artikel 141, eerste lid: "De die openlijk in vereniging geweld pleegt tegen personen of goederen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zeven jaren of geldboete van de vierde categorie." Dit geldt voor geweld in het openbaar, zichtbaar voor omstanders, wat in Rotterdamse binnenstad veel voorkomt.
Zonder 'vereniging' valt het onder artikel 142 Sr met een mildere straf (maximaal twee jaar). De Hoge Raad (bijv. ECLI:NL:HR:2010:BL1234) benadrukt dat minimaal twee personen gezamenlijk geweld moeten toepassen met een gedeeld doel en afstemming. Rechtbank Rotterdam hanteert deze lijn streng in lokale zaken.
Wat houdt 'in vereniging' in voor Rotterdammers?
In vereniging gaat verder dan toevallig samenzijn bij een vechtpartij. Essentieel zijn:
- Meerdere daders: Ten minste twee personen die actief geweld gebruiken.
- Gecoördineerde aanpak: Ze ondersteunen elkaar, wisselen af of slaan tegelijk toe.
- Openbaar geweld: In het zicht van publiek, zoals op straat of bij evenementen.
Dit onderscheidt het van medeplegen (artikel 47 Sr), waar één hoofdrol speelt en anderen bijstaan zonder gelijk geweld. Bij 'in vereniging' doen allen zelf mee.
Voorwaarden voor 'in vereniging' bij Rechtbank Rotterdam
- Elke betrokkene gebruikt fysiek geweld.
- Acties zijn synchroon, zoals 'samen aanvallen'.
- Gelijkwaardige rollen, zonder baas-knecht structuur.
Voorbeelden uit de Rotterdamse praktijk
Voorbeeld: Twee maten mengen zich in een ruzie op de Witte de Withstraat en stompen en trappen gezamenlijk op het slachtoffer. Dit kwalificeert als in vereniging, met strengere straf door Rechtbank Rotterdam.
Of: Bij een Feyenoord-duel vallen drie fans een steward aan, afwisselend slaand en aanmoedigend. Coördinatie is hier duidelijk. Rotterdam ziet dit vaak bij jeugdgeweld in het uitgaansgebied of rellen, zoals incidenten rond De Kuip, met arrestaties op basis van artikel 141 Sr.
Tegenvoorbeeld: Als A slaat en B enkel toekijkt of juicht zonder te slaan, geen 'vereniging' – mogelijk opruiing (artikel 131 Sr).
Verschil met andere delicten
| Delict | Wetsartikel | Kenmerk | Strafmax. |
|---|---|---|---|
| Openlijk geweld in vereniging | Art. 141 Sr | 2+ personen gecoördineerd | 7 jaar gevangenis |
| Openlijk geweld zonder vereniging | Art. 142 Sr | Individueel of ongecoördineerd | 2 jaar gevangenis |
| Geweld bij afpersing | Art. 317 Sr | 9 jaar gevangenis | |
| Medeplegen diefstal | Art. 47 + 310 Sr | Bijdrage zonder geweld | 4 jaar gevangenis |
Meer over medeplegen of opruiing.
Rechten en verplichtingen als verdachte in Rotterdam
Rechten:
- Advocaat vanaf eerste verhoor (artikel 40 Sv).
- Zwijgplicht: geen medewerking verplicht.
- Vrijspraak als 'vereniging' niet bewezen (last bij OM).
Verplichtingen:
- Verschijnen bij Rechtbank Rotterdam (artikel 247 Sv).
- Niet vluchten, op straffe van detentie.
Tip: Ontken deelname en eis bewijs van uw geweldsrol.
Veelgestelde vragen over Rotterdamse zaken
Strafbaar bij toekijken op groepgeweld?
Nee, puur kijken telt niet. Eigen geweld of opruiing nodig. Rechter bekijkt individuele rol.
Hoe bewijst het OM 'in vereniging'?
Met camerabeelden uit Rotterdamse straten, getuigen of DNA. Hoge Raad vereist hard bewijs van coördinatie.
Gedwongen meegedaan?
Overmacht of noodweer (artikel 41 Sr) sluit straf uit. Onderbouw met bewijs.
Altijd strafverzwarend?
Ja, bij artikel 141 Sr verdubbelt het maximum. Elders via artikel 57 Sr.
Tips voor Rotterdammers
Als slachtoffer:
- Aangifte bij Politie Rotterdam met daderdetails.
- Verzamel getuigen en beelden voor het dossier.
Als verdachte:
- Schakel direct een advocaat in, gratis via Juridisch Loket Rotterdam bij laag inkomen.
- Geen verklaring zonder juridisch advies.
- Zoek hulp bij Gemeente Rotterdam voor nazorg.