Causaliteit (oorzakelijk verband) betekent dat uw schade het gevolg moet zijn van het ongeval. Zonder causaal verband is er geen recht op vergoeding, ook al is er aansprakelijkheid.
Wat is causaliteit?
Causaliteit is het verband tussen de onrechtmatige daad en de schade. Er moet worden aangetoond dat:
- Het letsel is veroorzaakt door het ongeval (condicio sine qua non)
- De schade redelijkerwijs aan de veroorzaker kan worden toegerekend
Twee stappen
| Stap | Vraag | Toets |
|---|
| 1. Condicio sine qua non | Was er zonder het ongeval ook schade geweest? | Feitelijk verband |
| 2. Toerekening | Kan de schade redelijkerwijs worden toegerekend? | Juridisch verband |
Predispositie
Als u al een kwetsbaarheid had (predispositie), geldt het uitgangspunt: de veroorzaker moet het slachtoffer nemen zoals hij is. Een bestaande kwetsbaarheid vermindert de aansprakelijkheid niet, tenzij:
- De klachten ook zonder ongeval zouden zijn ontstaan
- De klachten door de predispositie zijn verergerd op een niet voorzienbare wijze
Bewijs van causaal verband
Het slachtoffer moet het causaal verband bewijzen. Hulpmiddelen zijn:
- Medische rapportages
- Deskundigenonderzoek
- De omkeringsregel (bij specifieke normschending)
- Proportionele aansprakelijkheid
Omkeringsregel
Als een specifieke norm is geschonden die juist dit type schade moest voorkomen, wordt het causaal verband vermoed aanwezig te zijn. De aansprakelijke partij moet dan bewijzen dat de schade ook zonder de normschending zou zijn ontstaan.
Meervoudige causaliteit
Soms zijn er meerdere oorzaken voor de schade:
- Alternatieve causaliteit: Eén van meerdere mogelijke oorzaken
- Cumulatieve causaliteit: Meerdere oorzaken samen veroorzaken schade
- Proportionele aansprakelijkheid: Vergoeding naar kans dat ongeval de oorzaak was
Wat als mijn klachten medisch niet verklaarbaar zijn?
Ook medisch onverklaarbare klachten kunnen voor vergoeding in aanmerking komen. Voorwaarde is dat de klachten reëel zijn, door het ongeval zijn veroorzaakt en consistent zijn. Dit wordt het 'whiplash-arrest' criterium genoemd.
Hoe bewijs ik dat mijn klachten door het ongeval komen?
Belangrijk is dat u klachten direct na het ongeval meldt bij een arts. Een tijdlijn van klachten, medische rapporten en een deskundigenonderzoek kunnen helpen het verband aan te tonen.
Wat als ik al rugklachten had voor het ongeval?
Pre-existente klachten sluiten vergoeding niet uit. De vraag is of het ongeval de klachten heeft verergerd of versneld. U krijgt dan vergoeding voor het verschil (de door het ongeval veroorzaakte verslechtering).
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of mijn letselschade veroorzaakt is door het ongeval?**
Om te bewijzen dat uw letselschade door het ongeval komt, moet u aantonen dat de schade zonder het ongeval niet zou zijn ontstaan (condicio sine qua non). Verzamel direct na het ongeval medische rapporten, maak een tijdlijn van uw klachten en laat eventueel een deskundigenonderzoek doen. Bij twijfel kan een letselschadeadvocaat u helpen het causaal verband aan te tonen.
**Wat als de verzekeraar zegt dat mijn klachten al bestonden voor het ongeval?**
Ook als u al klachten had (predispositie), heeft u recht op vergoeding voor de verergering of versnelling van die klachten door het ongeval. De veroorzaker moet u nemen zoals u bent. U krijgt vergoeding voor het verschil tussen uw situatie voor en na het ongeval. Een medisch rapport kan dit aantonen.
**Wat is de omkeringsregel en wanneer geldt die?**
De omkeringsregel geldt als een specifieke veiligheidsnorm is geschonden die juist dit soort schade moest voorkomen. Dan wordt vermoed dat het ongeval de oorzaak is. De aansprakelijke partij moet dan bewijzen dat de schade ook zonder de normschending zou zijn ontstaan. Dit maakt het voor u makkelijker om uw schade vergoed te krijgen.
**Kan ik ook schadevergoeding krijgen voor klachten die medisch niet verklaarbaar zijn?**
Ja, ook medisch onverklaarbare klachten kunnen voor vergoeding in aanmerking komen. Het is wel belangrijk dat de klachten reëel zijn, consistent met het ongeval, en dat u ze direct na het ongeval heeft gemeld. Dit wordt het 'whiplash-arrest' criterium genoemd. Een deskundige kan helpen dit aan te tonen.
**Wat moet ik doen als er meerdere oorzaken zijn voor mijn schade?**
Bij meerdere oorzaken (meervoudige causaliteit) kunt u nog steeds recht hebben op vergoeding. Bij alternatieve causaliteit (één van meerdere oorzaken) of cumulatieve causaliteit (meerdere oorzaken samen) kan de aansprakelijke partij aansprakelijk zijn voor een deel van de schade. Bij proportionele aansprakelijkheid krijgt u vergoeding naar de kans dat het ongeval de oorzaak was.
**Hoe lang duurt het voordat ik mijn schadevergoeding krijg?**
De duur hangt af van hoe snel het causaal verband kan worden aangetoond. Verzamel direct bewijs (medische rapporten, getuigenverklaringen) en schakel een letselschadeadvocaat in. Bij duidelijke causaliteit kan het enkele maanden duren, maar bij complexe zaken kan het jaren duren. Een goede voorbereiding versnelt het proces.
**Wat als de aansprakelijke partij weigert te betalen?**
Als de aansprakelijke partij of verzekeraar weigert te betalen, kunt u een juridische procedure starten. Een letselschadeadvocaat kan u helpen met het verzamelen van bewijs, het voeren van onderhandelingen en, indien nodig, het starten van een rechtszaak. De omkeringsregel of proportionele aansprakelijkheid kan uw positie versterken.
### TL;DR
Causaliteit betekent dat uw schade het directe gevolg moet zijn van het ongeval. U moet dit aantonen met bewijs zoals medische rapporten. Ook als u al klachten had, kunt u recht hebben op vergoeding voor de verergering. Bij schending van een veiligheidsnorm geldt de omkeringsregel, waardoor de aansprakelijke partij moet bewijzen dat de schade niet door het ongeval komt.
### Key Takeaways
- Causaliteit is essentieel voor schadevergoeding: zonder oorzakelijk verband geen recht op vergoeding.
- De veroorzaker moet u nemen zoals u bent, ook als u al een kwetsbaarheid had (predispositie).
- Gebruik medische rapporten, deskundigenonderzoek en de omkeringsregel om het causaal verband aan te tonen.
- Ook medisch onverklaarbare klachten kunnen voor vergoeding in aanmerking komen als ze reëel en consistent zijn.
- Bij meervoudige causaliteit kunt u nog steeds (gedeeltelijke) vergoeding krijgen.