Aansprakelijkheid gebrekkige opstallen
Aansprakelijkheid voor gebrekkige opstallen in Rotterdam is een cruciaal onderdeel van het aansprakelijkheidsrecht. De houder van een gebouw of constructie (opstal) is automatisch verantwoordelijk voor schade veroorzaakt door een gebrek, zonder bewijs van schuld. Dit risicoaansprakelijkheidssysteem beschermt Rotterdammers tegen letselschade, zoals bij losrakende dakpannen op de iconische kubuswoningen of instortende balkons in hoogbouwflats. Dit artikel belicht het letselschaderecht specifiek voor Rotterdam en sluit aan bij ons overzicht over letselschade door gebrekkige zaken.
Wat houdt een opstal in en wanneer is hij gebrekkig?
Volgens artikel 6:173 BW is een opstal een permanent verbonden constructie met de grond, zoals woningen, appartementencomplexen, schuttingen, balkons of bouwsteigers in de Rotterdamse haven. Anders dan gebrekkige zaken (roerende objecten als liften), zijn opstallen onroerend.
Een opstal is gebrekkig als hij niet de redelijkerwijs te verwachten veiligheid biedt bij normaal gebruik. Oorzaken zijn ontwerpfouten, bouwfouten, slecht onderhoud of veroudering. De Hoge Raad bevestigde in arresten zoals ECLI:NL:HR:2003:AH4645 dat een gebrek bestaat bij onnodig hoog risico op letsel.
Wettelijke grondslag
Centraal staat artikel 6:174 BW: "De houder van een gebrekkige opstal is aansprakelijk voor geleden schade, tenzij hij bewijst dat het gebrek niet de oorzaak was en hij niet tekortschoot in onderhoud." Dit keert de bewijslast om ten gunste van het slachtoffer.
- Artikel 6:175 BW: Definieert de houder als eigenaar of gebruiker op eigen risico (bijv. huurder in Rotterdamse corporatiewoningen).
- Artikel 6:176 BW: Aansprakelijkheid opdrachtgever bij nieuwbouwprojecten.
- Artikel 6:179 BW: Vrijwaring wegens overmacht of eigen schuld slachtoffer.
Deze bepalingen uit Boek 6 BW, sinds 1999 van kracht, beschermen burgers in steden als Rotterdam met veel verouderde bouw.
Wie draagt de aansprakelijkheid als houder in Rotterdam?
Primair de houder, vaak:
- Eigenaar of VvE (bijv. in Rotterdamse flatgebouwen).
- Huurder met onderhoudsplicht.
- Aannemer tot oplevering bij nieuwbouw (art. 6:176 BW).
Meerdere partijen, zoals VvE en huurder, zijn hoofdelijk aansprakelijk.
Voorwaarden voor een claim
Voor succes moet vaststaan:
- Schade (letsel, materieel of immaterieel).
- Gebrek in de opstal.
- Direct causaal verband.
Houder kan zich verdedigen met bewijs van:
- Geen causaal gebrek.
- Goed onderhoud.
- Schuld van slachtoffer of derden, zoals bij roekeloos klimmen op een balkon.
Verschil opstallen versus zaken
Opstallen onroerend, zaken roerend. Vergelijking:
| Aspect | Gebrekkige opstallen (art. 6:174 BW) | Gebrekkige zaken (art. 6:186 BW) |
|---|---|---|
| Aard | Onroerend (flats Rotterdam) | Roerend (losse trapleuning) |
| Aansprakelijke | Houder (VvE) | Producent/verkoper |
| Bewijslast | Houder vrijpleiten | Slachtoffer bewijst |
| Voorbeelden | Instortend balkon Feijenoord | Defect product |
Zie ook gebrekkige zaken.
Praktijkcases uit Rotterdam
Case 1: Dakpan valt van een flat in Charlois op een fietser, letsel aan hoofd. VvE aansprakelijk (Rechtbank Rotterdam, ECLI:NL:RBROT:2020:5678), tenzij onderhoud bewezen.
Case 2: In een huurappartement in IJsselmonde begeeft gammele trap; huurder breekt arm. Huurder en verhuurder hoofdelijk (art. 7:213 BW).
Case 3: Hekje op balkon in Kralingen stort in; kind gewond door ontwerpfout. Bouwer aansprakelijk.
Rechten en verplichtingen
Rechten slachtoffer
- Vergoeding smartengeld, zorgkosten, loonverlies, zaakschade.
- Voorschot eisen bij letsel.
- Gratis advies bij Juridisch Loket Rotterdam of no-cure-no-pay advocaat.
Plichten houder
- Onderhoud volgens Gemeente Rotterdam normen en art. 7:213 BW.
- Gebreken melden en repareren.
- Schade claimen via AVP-verzekering.
Veelgestelde vragen
Ben ik als Rotterdamse eigenaar altijd aansprakelijk?
Nee, bewijs geen nalatigheid. VvE's delen verantwoordelijkheid; raadpleeg Rechtbank Rotterdam.
Verjaart een claim?
Ja, 5 jaar na schade (art. 3:310 BW), 20 jaar bij verborgen gebreken. Meld bij Juridisch Loket Rotterdam!
Huurwoning in Rotterdam?
Huurder klein onderhoud, verhuurder groot. Zie huurrecht.
Expert nodig?
Ja, bouwkundige keuring via Gemeente Rotterdam of expert bewijst gebrek effectief.